Een nieuw Regionaal Platform Klimaataanpak en Duurzame mobiliteit voor Utrecht

Details

Gepubliceerd op maandag, 08 oktober 2018 20:50

Naar een regionale invulling van het Klimaatakkoord

Het nog te sluiten Klimaatakkoord vergt regionale invulling. Dat blijkt uit de reactie van de vijf Klimaattafels, die hebben bijgedragen aan het eerste ontwerp van het Klimaatakkoord, dat op 10 juli j.l. aan het kabinet is aangeboden. Inmiddels is duidelijk dat er 33 regio's komen, die met elkaar een Regionale Energie Strategie gaan opstellen. Interessant is hoe de Leidse regio het heeft aangepakt. Daar zijn overheden, bewoners en bedrijven aan het uitwisselen welke maatregelen mogelijk zijn. Ook de Utrechtse regio gaat een Regionale Energie Strategie opstellen.

Daarom hebben we als Kracht van Utrecht het initiatief genomen een Regionaal Platform Klimaataanpak, Ruimte en Duurzame Mobiliteit te vormen. Doel: het beleid voor compact ruimtebeleid met duurzame mobiliteit positief beïnvloeden en reizigers een stem te geven. Het platform richt zich op de samenhang van ruimtegebruik en mobiliteit. CO2-reductie van het energiegebruik van woon- en werklocaties, de gebouwde omgeving, "wijken van het gas" e.d. laten we aan anderen over.

Scenario's over verduurzaming van mobiliteit

Het platform wil scenario's in beeld brengen. Wat zou het effect zijn als regio en stad Utrecht een louter auto-scenario zou volgen? Als Amelisweerd 14-baans + 100 km/u wordt? Wat is het effect op emissies van snelweg en stadswegen, ruimtegebruik, files? Welk effect bereiken we als we alleen koersen op een (e)fiets- of OV-scenario? Of een e-deelauto-op zonne-energie scenario? Welke elementen gebruiken we om een samenhangend Utrechts scenario met compact ruimtelijk beleid te schetsen? Hoe kunnen we het Rijk overtuigen dat we het in Utrecht kunnen fixen... Allemaal vragen voor het platform. We werken aan een stuurgroep met een kring van correspondenten op thema's en reizigers, die ervaringen en dromen uitwisselen over hun woonverkeer. Groen en Gezond Stedelijk Leven.

Dansen door de schalen 

Het kabinet wil de CO2-uitstoot in 2030 met 49% verlagen t.o.v. 1990. Deze klimaateisen vormen nog geen onderdeel van snelwegplannen, OV-studies en MER-rapportages. Klimaatbeleid vergt zowel een capaciteitssprong als een transitie, ook in Midden Nederland. Station Utrecht CS heeft bijvoorbeeld zowel een landelijke, regionale als Europese OV-functie. Reserveer dus ruimte op het spoor voor ICE/TGV-treinen naar Berlijn, Frankfurt en München. Ontwerp een regionaal robuust netwerk met knooppunten voor naadloze overstap en maak dit mogelijk met viersporigheid vanuit Utrecht CS in alle richtingen voor de vier stromen op het spoor: Europees, landelijk, regionaal en metropolitaan. Want de regio Utrecht groeit sterk naar bijna 1 miljoen inwoners in 2030 - van Woerden tot Zeist en van De Bilt tot Vianen.

Stad en regio werken samen in de U10, waar keuzes worden gemaakt in ruimtegebruik, mobiliteit en bebouwde omgeving. Klimaatbeleid vergt een compact ruimtelijk beleid met verkorting van reisafstanden en scherpe parkeernormen en lagere emissies. Daarbij hoort een schaalsprong voor fietsnetwerken, OV-rail en ketens van beide (de bekende first en last mile). Stuur dus op een sterke en slimme overstap voor OV-, rail-, fiets-, en autogebruik. Reistijden voor woonwerkverkeer in de Utrechtse regio en van/naar elders in de Randstad per OV moeten maximaal 45 minuten tot 1 uur zijn. Verhoog de betrouwbaarheid en reissnelheid voor fiets en openbaar vervoer en geef de effecten weer.

Lees verder: Feiten over Utrechts verkeer en CO2-emissies

Bijdrage Kracht van Utrecht aan de Mobiliteitstafel van het Klimaatakkoord

Details

Gepubliceerd op vrijdag, 29 juni 2018 15:46

Op 13 juni organiseerde het Klimaatakkoord ook in Utrecht een bijeenkomst om vanuit burgers en maatschappelijke organisaties, die niet vertegenwoordigd zijn in de deeltafels, input voor het Klimaatakkoord te leveren.

Dit is de bijdrage van het Kracht van Utrecht-initiatief voor het thema Mobiliteit, aangevuld met de Casus Amelisweerd/A27 en voorbeelden vanuit de regio Utrecht. Wij hebben onze bijdrage aan de voorzitter van de Mobiliteitstafel van het Klimaatakkoord, Annemiek Nijhof, gestuurd. 

Het Kracht van Utrecht-initiatief is een groep van bewoners en experts, die concrete voorstellen doet over de omslag naar duurzame bereikbaarheid, en een duurzame en gezonde ontwikkeling van de Utrechtse stadsregio. Wij richten ons daarbij vooral op personenmobiliteit. Wanneer 1 op de 7 automobilisten in de spits een andere keuze maakt en we fors investeren in zowel fiets- als OV-netwerken, verlichten we de overlast van het verkeer. Nieuwe wegen zijn zo niet nodig, ook geen verbreding van de bak in Amelisweerd.

Met de Kerngroep Ring Utrecht ziet de Kracht van Utrecht de plannen tot verbreding van de Ring Utrecht (A27/A12) ten koste van Amelisweerd en onze gezondheid als voorbeeld van een achterhaalde visie op bereikbaarheid en mobiliteit. Alleen vanuit een samenhangende aanpak van bereikbaarheid die uitgaat van de afspraken van het klimaatakkoord in Parijs komen wij tot oplossingen die zowel de leefbaarheid als de bereikbaarheid van de groeiende stadregio verbeteren en het behoud van Amelisweerd, een bijzonder natuurgebied met een grote cultuurhistorische waarde garanderen.

Samenhang van Klimaatakkoord en mobiliteit

Wij doen de volgende aanbevelingen, die we in zes punten verder toelichten: 

1. Ga uit van duurzaam ruimtegebruik en hanteer de mobiliteitsladder (Ladder van Verdaas) als methodiek om tot CO2-reducties te komen;
2. De samenhang van ruimtegebruik en mobiliteit kan zichtbaar worden gemaakt in Herkomst-Bestemmingspatronen (HB) van bijvoorbeeld autoforenzen in woonwerkverkeer;
3. Deze methodiek maakt de belangrijkste actoren voor een duurzame transitie zichtbaar;
4. Toelichting op de generieke opgave;
5. Van landelijke opgave naar regionale aanpak;
6. Maak Utrecht voorbeeld-stadsregio voor het Klimaatakkoord.

Lees verder voor onze aanbevelingen. 

Lees verder...

Herkomst bestemmingsonderzoek autoforenzen toont potentieel voor meer fiets en OV

Details

Gepubliceerd op vrijdag, 23 maart 2018 14:38

Nieuwe kaarten maken zichtbaar waar kansen liggen voor minder autokilometers en meer fiets en OV

Hoe zou je vanuit Utrecht met het oog op mobiliteit kunnen bijdragen aan het halen van de klimaatdoelstellingen van het kabinet?

Die bijdrage kan bestaan uit een verschuiving naar een meer duurzame mobiliteit met minder autokilometers en meer fiets en OV-gebruik in stad en regio. Stapsgewijs, waardoor er uiteindelijk een echte schaalsprong wordt gemaakt in duurzame, levensvatbare mobiliteit.

Maar hoe maak je nu zichtbaar waar je de meeste kansen ziet voor minder autokilometers en meer fiets en OV? 

Kansen in beeld brengen: visualisatie Utrechtse autoforenzen

We kunnen nu splinternieuwe kaartjes laten zien. Ze zijn opgesteld met gegevens die het CBS en het PBL ons dit voorjaar ter beschikking stelden. Het zijn in de eerste plaats geanonimiseerde gegevens van doorlopend uitgevoerd herkomst-bestemmingsonderzoek van het CBS. Het PBL heeft vervolgens voor ons CBS-data voor de jaren 2010 - 2016 per woon- of werkgemeente aangeleverd, mede omdat het PBL al in 2014 analyses voor eerdere jaren had uitgevoerd.

Op kaart 1 (links) zie je de gemiddelde dagelijkse pendel van autoforenzen in Nederland, in ochtend- en avondspits. Wat opvalt is dat de pendel gecentreerd is rond de grote steden. Alle hoofdsteden van Nederland vormen het centrum van de pendel, logisch want daar wordt of gewoond of gewerkt. Je ziet het dagelijkse woon-werkverkeer per auto in het beeld terug.

Analyse: woon-werk autoforenzen 2010 - 2016 (landelijk)

Het kaartje van auto forensisme in heel Nederland laat zien dat er niet veel forensenstromen van voldoende omvang zijn die de provincie Utrecht passeren. Woon-Werk forensisme speelt zich vooral af binnen stadsgewesten en tussen aanpalende stadsgewesten. Hilversum vormt een logische uitzondering omdat het grotendeels door de Provincie Utrecht omsloten is. Verder heeft Amsterdam een aantal connecties o.a. met Apeldoorn en Arnhem die waarschijnlijk door Utrecht lopen. Van de Amsterdam connecties met Rotterdam en Breda is niet zeker of Utrecht gepasseerd wordt. Maar veel meer is het niet.

Onze conclusie uit kaart 1(landelijk, links) is dat het Utrechtse wegennet van stad, provincie én Rijk, naast het vrachtverkeer, vooral wordt gebruikt door het woonwerkverkeer van automobilisten die in Utrecht wonen of werken. De sleutel voor duurzame oplossingen ligt dus in onze eigen regio en provincie! Het is dus niet terecht dat alleen het Rijk beslist over investeringen in infrastructuur.

Ook het ministerie zou dit inzicht moeten toepassen. In de Startnotitie Ring Utrecht van het ministerie, alweer uit 2008, lezen we op pagina 18: "Circa 30-40% van het verkeer op de Ring Utrecht is doorgaand ten opzichte van de provincie Utrecht." Dat wil zeggen dat 60 tot 70% van het verkeer op de stad en provincie gericht is. 

Dit inzicht komt overeen met de goed onderbouwde stelling dat de meeste verplaatsingen gemaakt worden binnen de 20 kilometer. Verplaatsingen waarvoor - tenminste voor een deel van de automobilisten - een duurzaam en actief alternatief beschikbaar is, bijvoorbeeld de eigen fiets of e-bike van de zaak. 

Lees verder...