TNO onderzoek fietsgedrag: Veel conflicten op smal fietspad Nachtegaalstraat

Details

Gepubliceerd op vrijdag, 26 juli 2013 13:49

Voor het onderzoek 'Conflicten op fietspaden' heeft TNO het gedrag van fietsers geobserveerd op diverse fietspaden, waaronder twee in Utrecht. Aan de hand van camerabeelden keek TNO naar de interactie tussen verschillende groepen fietsers. De conclusie voor de Utrechtse fietspaden is duidelijk. Op het smalle fietspad van de Nachtegaalstraat (1.75 meter) komen meer conflicten voor dan op het fietspad van de Croeselaan (2.25 meter); dit ondanks het typische 'spookfietsen' en de hogere snelheden op het brede fietspad van de Croeselaan.

Op basis van de observaties adviseert TNO een minimum fietspadbreedte van 2.25 meter, met snorfietsen erbij 2.50 meter. De officiële norm voor de Nachtegaalstraat is trouwens ook 2.50 meter. Idealiter is dat zelfs 3 meter, dit om inhalen mogelijk te maken. De huidige 1.75 meter van de Nachtegaalstraat is dus minder dan de norm aangeeft en oorzaak van veel conflicten.

Opzet onderzoek

TNO koos drie stedelijke fietspaden. Naast het Leeghwaterplein in Den Haag (2.25 tot 2.45 meter breed) zijn dat twee Utrechtse fietspaden. De Croeselaan is 2.25 meter breed; de Nachtegaalstraat is met 1.75 meter aanzienlijk smaller en veel drukker. Bovendien zijn er op de Nachtegaalstraat meer invoegende fietsers en obstakels langs het fietspad (geparkeerde fietsen, lantarenpalen, prullenbakken). De stedelijke fietspaden zijn op twee weekdagen en één weekenddag bekeken. Daarbij zijn o.m. de aantallen fietsers, conflicten en inhaalmanoeuvres geteld.

Conflicten op de Nachtegaalstraat

Op de Nachtegaalstraat vinden relatief veel conflicten plaats. Er zijn veel fietsers op een smal fietspad met weinig uitwijkmogelijkheden; er lopen veel voetgangers op het fietspad en er staan vaak vrachtwagens te laden of lossen. Dit alles zorgt voor conflicten tijdens inhaalmanoeuvres. Een ander probleem is dat kruisende auto's of voetganger het fietspad blokkeren. Ook invoegende fietsers zorgen voor flankconflicten. Zij nemen een ruime bocht en hebben daardoor veel ruimte nodig. De meer ernstige conflicten hangen meestal samen met kruisende auto's en fietsers. Zij hebben vaak geen goed zicht op het fietspad vanuit de zijstraten.

Hoewel er op het smallere fietspad duidelijk meer ongelukken gebeuren, komen op de bredere fietspaden juist meer ernstige conflicten met snorfietsen voor. Op bredere fietspaden kunnen zij een hogere snelheid ontwikkelen, waardoor conflicten eerder van ernstige aard zijn. In absolute zin vinden conflicten echter meestal tussen fietsers onderling plaats.

Lees verder - aanbevelingen Nachtegaalstraat

TNO: minimaal 2.25 meter voor fietspad Nachtegaalstraat

Voor de Nachtegaalstraat adviseert TNO een minimum breedte van 2.25 meter. Daarbij moet het mogelijk zijn deze breedte ook echt te gebruiken. Op de Nachtegaalstraat is dat vaak niet mogelijk door voetgangers en allerlei objecten direct naast het fietspad (containers, geparkeerde fietsen). Op plekken waar fietsers vaak invoegen bieden fiets-invoegstroken uitkomst. Een mogelijke oplossing voor conflicten met kruisend autoverkeer kan zijn om auto's opstelruimte te bieden tussen fietspad en de kruisende weg. Voor automobilisten die zich vóór het fietspad opstellen is het zicht op de weg vaak te beperkt om veilig in te voegen. 

Volgens Hugo van der Steenhoven, directeur van de Fietsersbond, toont het TNO-rapport aan dat de stadsfietser meer ruimte nodig heeft:

Het TNO-onderzoek toont wat we al een tijdje weten, namelijk dat het te druk is op het fietspad. Het onderzoek onderstreept dat er echt iets moet gebeuren. Er is niet genoeg ruimte meer voor alle vervoerswijzen in de stad; het is tijd om te kiezen: voor de fiets, de voetganger en het OV. Dat is ook beter voor de luchtkwaliteit (bron). 

In de Nachtegaalstraat, winkelstraat en hoofdfietsroute, ontkom je er niet aan om meer ruimte te scheppen ten koste van de auto. Mogelijke oplossingen zijn het instellen van eenrichtingsverkeer voor auto's en/of het omzetten van autoparkeerplaatsen in fietspad en trottoir. 

Lees hier het hele TNO rapport "Conflicten op fietspaden - fase 2 - eindrapport".

Lees ook het artikel "Invoegstroken en vierbaansfietspaden" bij de Fietsersbond. 

Foto's: Nachtegaalstraat (boven) © Google 2013; fietspad bij laden en lossen (midden) © Fietsersbond afd. Utrecht; camerabeeld Nachtegaalstraat (onder) © TNO.

Tekst: Olivier Beens