Artikelen Planstudie Ring Utrecht

Utrechtse lucht niet schoon genoeg

Voor stikstofdioxide (NO₂) en fijnstof (PM₁₀) gelden Europese grenswaarden. Om te voldoen aan de juridische normen mag de bijdrage van natuurlijk fijnstof (m.n. zeezout) worden afgetrokken van de algemene normen. Dit komt erop neer dat er jaarlijks 41 dagen i.p.v. 35 mogen zijn waarop de normen voor fijnstof worden overschreden. Belangrijk punt daarbij is natuurlijk dat die 35 dagen overschrijding een Europees vastgestelde gezondheidsnorm is, waar juridisch gezien niet aan voldaan hoeft te worden. Het rapport merkt zelf op dat “het verder verbeteren van de luchtkwaliteit, ook in gebieden waar al aan de wettelijke grenswaarden wordt voldaan, ...daarom vanuit gezondheidskundig opzicht zinvol en gewenst [is]. Het is zeker opmerkelijk dat de provincie vervolgens vasthoudt aan de juridische norm van 41 dagen overschrijding in plaats van aan de Europese gezondheidsnorm. Het is ook nog eens zo dat de gemiddelde gezondheid van de bevolking de norm is. Er wordt dus geen rekening gehouden met groepen die een hogere gevoeligheid hebben (bijv. pasgeborenen, zieken, ouderen).

Een ander punt van bezorgdheid zit hem in de te verwachten effecten van maatregelen uit het NSL pakket. Voor de provincie Utrecht geldt dat de te nemen maatregelen nog niet afgerond zullen zijn in 2011 en 2015, hoewel de effecten wel meegenomen worden in de prognoses voor die jaren. De luchtkwaliteit zou daarom wel eens ongunstiger kunnen uitvallen dan de prognoses voorspellen. Daar komt nog bij dat veel plekken net onder de grenswaarde zitten. Een droge zomer zonder veel wind of een lichte toename van het wegverkeer kan al tot grote overschrijdingen leiden.

Het RIVM heeft in de provincie Utrecht slechts vijf meetstations. Om toch iets te kunnen zeggen over de luchtkwaliteit in de rest van de provincie, worden ingewikkelde rekenmethoden gebruikt. Burgers en maatschappelijke groeperingen hebben daarom aangedrongen op het beter meten van de Utrechtse luchtkwaliteit. Als aanvulling op het landelijke meetnet is er daarom een nieuw luchtmeetnet van 53 locaties in de gemeente Utrecht. Helaas wijkt de meetmethode af van de Europese referentie en zijn de metingen daarom onbruikbaar voor juridische toetsing. Daarvoor gelden alleen de resultaten van de 5 meetstations. Deze gegevens zijn de basis voor de modelberekeningen, waarmee de (theoretische) luchtkwaliteit langs Utrechtse wegen wordt berekend. Dat dit model