Artikelen Planstudie Ring Utrecht

Noodzaak van verbreding bak bij Amelisweerd volgens de groeiscenario's

Onze modelexpert, Gerard Cats heeft een studie van diverse prognoses van verkeersintensiteiten gemaakt. Hij ontdekte dat het verkeer zo weinig zal groeien dat er tot 2020 geen files meer zullen zijn in en rond de bak. Alleen om die reden al is er geen behoefte aan verbreding van de bak bij Amelisweerd. Hieronder vindt u zijn bevindingen. We wijzen erop dat wij, als Kracht van Utrecht, hierin weliswaar een argument zien om niet overhaast tot verbreding te besluiten, maar onze lange-termijn visie is dat we de koers moeten verleggen, zodat mobilisten (te voet, per fiets, OV of auto) een realistischer keuze krijgen naar andere vormen van mobiliteit. Dus ook al zou er in de toekomst weer wel een groei voorspeld worden, dan streven wij ernaar de bijbehorende groei in mobiliteit niet op te vangen in groei van de automobiliteit. Het gaat ons dus niet alleen om uitstel van de beslissing tot verbreding, maar ook om het verschuiven van budgetten van auto naar fiets en OV.

Vragen

Valt nu al te voorzien hoeveel auto's er in 2020 rijden? Moet nu al besloten worden tot een investering van miljarden, met grote gevolgen voor leefbaarheid en milieu? Of kan het besluit over die investering best nog uitgesteld worden, totdat beter bekend is of het allemaal wel ooit nodig zal zijn?

Lees verder over het verkeersmodel van Rijkswaterstaat, de achterliggende scenario's en de conclusie voor bakverbreding bij Amelisweerd. 

Model en scenario

Om de eerste vraag te beantwoorden: Rijkswaterstaat hanteert een verkeersmodel, waarmee de toekomstige behoefte aan snelwegen wordt voorspeld. Belangrijk daarbij is hoe snel de economie groeit. Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft in 2006 voor die groei zogenaamde "scenario's" ontwikkeld. In bijgaande figuur zijn de ontwikkelingen van de groei van de economie, het gebruik van de snelweg en de filedruk uitgezet. Sommige scenario's geven een hoge groei, andere juist een lage. In 2010 lag de werkelijke ontwikkeling van het bruto binnenlands product nog op het scenario met de laagste groei (RC). In 2012 waren we zelfs onder dat scenario gekomen. Er zijn ook helemaal geen aanwijzingen dat de economie binnenkort weer gaat groeien. Als we kijken naar het gebruik van de hoofdwegen in Nederland, dan zien we dat we in 2011 al 7 jaar achterliepen op het scenario met de snelle groei (dat scenario was dus eigenlijk al achterhaald toen het in 2006 werd gepubliceerd) en dat we intussen ook al een paar jaar achterlopen op zelfs het scenario met de laagste groei.

Verouderde scenario's

Minister Schultz van Haegen beweerde in december 2012 in de Tweede Kamer dat het besluit om de bak van Amelisweerd te verbreden in 2010 is genomen op basis van één scenario, te weten het scenario met de hoogste groei. Rijkswaterstaat heeft voor haar verkeersmodel echter wel degelijk gebruik gemaakt van een groter aantal scenario's. Op een publieksavond over verkeersmodellen voorjaar 2012 heeft rijkswaterstaat aan omwonenden laten zien dat er minstens twee scenario's zijn gebruikt, te weten het scenario met de op één na hoogste (GE) en het scenario met de laagste groei (RC). Daarbij werd gesteld dat we intussen aan de onderkant van de bandbreedte tussen die scenario's zitten. Hoewel dat niet juist is (we zitten immers duidelijk onder het RC scenario) blijkt dat er wel degelijk gerekend is met twee scenario's, waarvan één een lage groei beschrijft. Rijkswaterstaat zaait (al of niet opzettelijk) nog meer verwarring door in maart 2012 berekeningen met twee scenario's te presenteren. Rijkswaterstaat noemt die twee scenario's hoog en laag, maar in werkelijkheid gaat het om een hoog (GE) en een superhoog (EC) scenario. Er zijn dus minstens drie scenario's in omloop. De minister heeft de Tweede Kamer dan ook een verkeerde voorstelling van zaken gegeven. Bovendien is zelfs het laagste scenario al jaren achterhaald. Daarbij zij nog opgemerkt dat alle scenario's uitgaan van een veel te lage brandstofprijs. In werkelijkheid groeit het autoverkeer daarom nog minder dan wat de scenario's ons voorspiegelen. Er zijn zelfs aanwijzingen dat het autogebruik zijn piek bereikt heeft ("Peak Car").

Verbreden bak niet noodzakelijk?

Bij de scenario's met hoge groei geeft het verkeersmodel aan dat de files op de A27 worden opgelost als de bak bij Amelisweerd wordt verbreed. Wel trekt die verbreding weer zoveel verkeer aan dat de stad Utrecht en het universiteitscentrum De Uithof onbereikbaar worden. Hoe dat zit bij de scenario's met lage groei is niet duidelijk. Rijkswaterstaat heeft er belang bij die resultaten onder de pet te houden. Uit de file top 50 blijkt dat het stukje snelweg door Amelisweerd nu niet filegevoelig is. Wel staan er regelmatig files bij de afslagen, bijvoorbeeld bij Bilthoven en Den Dolder. Die knelpunten neemt rijkswaterstaat niet weg door Amelisweerd nog verder te asfalteren. Het is hoogst onzeker of Amelisweerd ooit een knelpunt gaat worden. Maar zelfs als het autogebruik in de toekomst nog gaat groeien, dan nog lopen we nu al 7 jaar achter op de groeicurve waarop het besluit tot verbreding is gebaseerd. Er is dus alle tijd om het besluit tot verbreding uit te stellen, tot we beter weten of verbreding wel nodig of nuttig is.

Al met al lijkt het erop dat de minister, of haar ambtenaren, koste wat kost, de verbreding door willen drukken. Daarbij schromen zij niet om berekeningen die twijfel aan noodzaak of nut zaaien, onder de pet te houden. Er zijn sterke aanwijzingen dat de verbreding helemaal niet nodig is en dat de verbreding de knelpunten helemaal niet oplost. Bovendien is er helemaal geen haast geboden; we kunnen het besluit straffeloos zeker 5 jaar uitstellen. Laten we die tijd gebruiken voor verbetering van de bereikbaarheid van de regio per fiets en OV, in plaats van miljarden te investeren in een project dat het knelpunt niet wegneemt, dat wellicht nooit nodig zal zijn en dat de leefbaarheid aantast.

Tekst: Gerard Cats

Reacties: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. t.a.v. Gerard Cats o.v.v. artikel bakverbreding A27.