Artikelen Planstudie Ring Utrecht

Mogelijkheden van twaalf rijstroken binnen de bak van de A27 bij Amelisweerd

Januari 2011 publiceerden wij de analyse van het Kracht van Utrecht 2.0 maatregelenpakket door advies- en ingenieursbureau Movares. Eén van de aanbevelingen van Movares was om nader onderzoek te verrichten naar weginrichtingsvarianten waarbij de 49 meter brede bak door Amelisweerd niet verbreed maar wel beter benut kan worden. Hierdoor zouden kansen ontstaan voor landschap en schatkist. Een paar maanden later was deze notitie klaar.

De conclusies en aanbevelingen zijn als volgt:

1. Als het al moet komen tot uitbreiding van het aantal rijstroken, is er binnen de bak voldoende ruimte voor 2 x 6 rijstroken bij een rijsnelheid van 120 km per uur en eventueel 100 km per uur in de spits.

2. Het benutten van varianten binnen de bak / niet verbreden van de bak leidt tot:

• Het sparen van het unieke Markiezenbos en Sneeuwklokjeslaan van Amelisweerd aan beide zijden 40 á 50 m. Immers, naast de door Rijkswaterstaat genoemde 15 meter werkruimte is aan weerszijde van de bak door Amelisweerd nog een werkstrook van ca 30 m nodig.
• Veel lagere kosten en besparingen oplopend van 0,5 – 1 miljard euro; mede omdat het grote technische en financiële risico om de aansluiting van de bakconstructie met de vliesconstructie in het zuidelijke deel van dit tracé wordt gemeden.

3. Het geld dat we op deze wijze uitsparen kunnen we beter besteden aan het verbeteren van de leefbaarheid en de uitbouw van fiets- en OV-netwerken.

4. Het verdient aanbeveling om de in deze notitie genoemde varianten binnen de bak op te nemen en mee te wegen in de Milieu Effect-Rapportage 2de fase en de Maatschappelijke Kosten Baten Analyse, waarin de effecten van de Planstudie Ring Utrecht worden vergeleken met de effecten van de Kracht van Utrecht.

NB: Anno 2013 concluderen wij in ons rapport voor de commissie Schoof dat het Binnen-de-bak rapport door het ministerie volledig buiten het besluitvormingsproces is gehouden. Er is tot op heden, februari 2013, ook geen MKBA uitgevoerd. Het rapport heeft wel er wel toe bijgedragen dat politieke partijen zijn gaan uitzoeken hoeveel geld de binnen-de-bak varianten uitsparen.  

Studie naar binnen-de-bak mogelijkheden

Omdat de A27 ter plekke van de bak Amelisweerd deel uit maakt van het Trans Europese Netwerk (E30), moet het dwarsprofiel voldoen aan de "European Agreement on Main International Traffic Arteries (AGR). Hierin staat, zij het met de mogelijkheid om af te wijken, dat de rijstrookbreedte te allen tijden 3,50 meter moet zijn. In de bijlage staat een tabel uit het Nieuw Ontwerp Autosnelwegen (NOA) uit 2007, waarin de eisen staan vermeld voor de diverse breedtes.

Een vluchtstrook, die gebruikt kan worden als spitsstrook, dient minimaal 3,15 m te zijn. Daarnaast is er aan de buitenkant, naast de vluchtstrook, een berm nodig van minimaal 0,3 m en een barrier van 0,4 m. Aan de binnenkant is een zogenaamde redresseerstrook nodig van minimaal 0,6 m. Vervolgens een middenberm van 1,40 m voor een brede geleide rails.

Uit de tekening blijkt dat binnen de bak, op basis van deze eisen de mogelijkheid bestaat om 2 x 6 rijstroken in te passen. Bij deze maten wordt uitgegaan van een snelheid van 120 km/hr en in de spits 100 km/hr. Het is nog niet duidelijk of kunstwerken (viaducten) zullen moeten worden aangepast. Vermoedelijk staan de dragende kolommen niet in de weg omdat er ruimte is voor een brede geleide rail in de middenberm; zo niet, dan kan het viaduct tot bovendragend worden aangepast. Er is zelfs nog ca 1.50 m breedte over.

In de tekening is één variant uitgewerkt, waarbij er van wordt uitgegaan dat (deels) voor de knooppunten wordt gesorteerd en op de linker twee rijstroken alleen rechtdoorgaand verkeer rijdt. Uiteraard zijn, afhankelijk van of en waar er van tevoren gesorteerd wordt ook allerlei andere verdelingen van de zes rijstroken mogelijk. Overigens is de overschietende ruimte van ca 1,50 m voldoende om van de beide vluchtstroken (spitsstroken) normale rijstroken van 3,50 m breedte te maken (2x6).

Figuur: Doorsnede Bak bij Amelisweer ter hoogte van viadcut Koningsweg (klik voor een uitvergroting). 

Kracht van Utrecht; De ladder van Verdaas Trede 5; Beter benutten bestaande infra: Opties voor binnen de bak van Amelisweerd; MER 2de fase en Kosten-Baten-Analyse-Aspecten. ir. Jan Fransen en drs. Jan Morren, maart 2011, Utrecht. 

U kunt de hele notitie, inclusief technische bijlagen, hier downloaden. 

Foto: De zes rijstroken binnen de bak in Noordelijke richting, ter hoogte van het Markiezenbos. Aan de andere kant liggen vooralsnog vier rijstroken.