Artikelen Planstudie Ring Utrecht

Groeiscenario's van het verkeer: Wil minister Schultz van twee walletjes eten?

Groeiscenario's van het verkeer op Rijkswegen zijn van groot belang voor het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. De scenario's zijn een belangrijk ingrediënt voor de monitoring van de luchtkwaliteit. Ze staan ook aan de basis van allerlei uitbreidingsplannen, zoals die van de A27 bij Amelisweerd. Gerard Cats toonde in zijn artikel Noodzaak van verbreding bak bij Amelisweerd volgens de groeiscenario's aan dat de gebruikte groeiscenario's een veel te hoge groei van het verkeer voorspellen. De werkelijke groei van het verkeer blijkt nu zo ver achter te lopen, dat de minister heeft besloten haar groeiscenario's bij te stellen, maar alleen voor de periode 2011-2015. Met een extra hoge groei na 2015 komt ze in 2020 toch weer op het oude (hoge) scenario uit.

Bijstelling voor 2015 - maar onrealistische groei daarna

De grafiek hiernaast maakt duidelijk wat er gebeurt (klik op de grafiek voor een uitvergroting). De groei van het autoverkeer, de grijze stippellijn, zou voor de periode 2011 - 2015 maar liefst 20% bedragen. "Deze groei over een periode van 4 jaar is onrealistisch en leidt tot mogelijk onterechte knelpunten in de NSL monitorings-rapportage", aldus de minister.

Vanaf 2015 zien we de nieuwe raming voor de periode 2015 tot 2020. Deze groene stippellijn loopt steil naar boven, naar de oorspronkelijke raming van het "GE scenario" voor 2020. Dit scenario van (zeer hoge) groei staat sinds 2009 aan de basis van veel plannen voor uitbreiding van het Rijkswegennet. De plannen voor de A27 bij Amelisweerd – ontstaan vóór 2009 - hebben zelfs een nog extremere groei als basis (het EC scenario). Voor het ministerie is het - met het oog op uitbreidingsplannen - belangrijk dat de raming voor 2020 ongewijzigd blijft. De bijbehorende groei van maar liefst 24% over een periode van vijf jaar is echter volstrekt onrealistisch. 

Elastiek-statistiek

Het is duidelijk. De minister heeft een elastiekje nodig om van twee walletjes te eten. Aan de ene kant voldoen aan de EU-normen voor luchtkwaliteit in 2015 en aan de andere kant alle prognoses laten staan als onderbouwing van extra asfalt. De groei-raming in het groen is als een elastiek, dat in het midden naar beneden wordt geduwd. De basis - en het eindpunt - blijft altijd het GE-scenario van hoge groei. De bijstelling naar beneden voor het jaar 2015 is natuurlijk realistisch. Maar met luchtvervuiling op zich heeft het niets te maken. Een belangrijk effect kan zijn dat er tot 2015 geen extra maatregelen genomen hoeven te worden om aan de EU-normen te voldoen. Pas eind 2016 zal duidelijk zijn of we in 2015 de normen wel of niet hebben gehaald. Dat is dus een zaak voor het volgende Kabinet... 

Voor 2015 wordt de lucht dus alleen schoon "gerekend". De minister gaat niet zover om voor 2020 haar conclusies te trekken. En dat is jammer, want een groei van 24% is absoluut niet reëel. Bovendien is de bijstelling gebaseerd op het jaar 2011. De groei van het verkeer was in 2012 en 2013 dermate laag dat de nieuwe raming voor 2015 nog aan de hoge kant is.

Wij zijn benieuwd waarop de minister de groei van het verkeer na 2015 baseert. Maar belangrijker: Van statistiek is onze lucht nog nooit schoner geworden. Om de gezondheidsschade ten gevolge van het autoverkeer in te perken zijn -werkelijke- maatregelen noodzaak. 

---

Bron grafiek: Verantwoordingsdocument Verkeersintensiteiten HWN 2015

Tekst: Olivier Beens