Achtergrondartikelen over lucht, geluid en gezondheid

Gezondheidsschade en daly's: kosten van het verkeer in Utrecht

Het verkeer in de regio Utrecht veroorzaakt veel gezondheidsschade, vooral natuurlijk in de regio. Het RIVM heeft in 2005 [Knol en Staatsen] een schatting gemaakt van de schade uitgedrukt in het verlies aan gezonde levensjaren voor heel Nederland. De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg heeft die schade in [2006] omgerekend naar euro's. KvU becijfert hieronder dat als het verkeer in de regio ongehinderd zou blijven groeien die schade daardoor € 160 miljoen per jaar zal toenemen.

Gezondheidsschade valt in een maatschappelijke kosten/baten analyse (MKBA) onder externe kosten, maar wordt vrijwel niet genoemd in de leidraad OEI. De opstellers van die leidraad hebben wellicht gemeend dat de kosten van gezondheidsschade worden beschreven door die van de wettelijk verplichte inpassingsmaatregelen. Intussen is bekend geworden dat ook als die maatregelen genomen zijn de gezondheidsschade nog aanzienlijk kan zijn.

Gezondheidsschade uitgedrukt in daly's

De afkorting daly staat voor disability adjusted life year. Een verloren levensjaar telt als 1 daly. Als iemand door bijvoorbeeld astma maar een kwart van het leven kan genieten telt elk jaar met astma als driekwart daly. In Nederland kost het verkeer rond de 200.000 daly's elk jaar (RIVM rapport 2005), door luchtvervuiling en lawaai. In de regio Utrecht gaat het om circa 10.000 daly's per jaar. Dat is relatief veel, aangezien we ook erg veel verkeer hebben.

Hoewel ethisch dubieus bestaat er ook een prijskaartje voor daly's. In 2006 heeft de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg aangegeven dat de Nederlander bereid is € 80.000 aan zorg uit te geven voor een extra gezond levensjaar. Dat zijn dus de vermijdingskosten, en daarmee kost een daly € 80.000.

Als een project in de regio Utrecht een toename van de automobiliteit van 20% mogelijk maakt tussen 2010 en 2020, dan neemt de gezondheidsschade in die regio toe met 2.000 daly's per jaar, en dus zijn de jaarlijkse gezondheidskosten van dat project € 160 miljoen. Inpassingmaatregelen en bronmaatregelen kunnen dit beperken; maar die zouden ook zonder het project genomen kunnen zijn.

naar boven