Achtergrondartikelen over lucht, geluid en gezondheid

Scherpere Europese doelstellingen voor vermindering fijnstof in 2020

De Europese Unie gaat haar doelstellingen om luchtvervuiling te verminderen aanscherpen. Dat maakte de UNECE (United Nations Economic Commission for Europe) bekend op vrijdag 4 mei 2012. Na jaren intensief onderhandelen zal het nieuwe protocol nationale doelstellingen voor emissie-reducties bevatten voor het jaar 2020 en daarna. Voor het eerst zitten er ook normen voor fijnstof (PM2.5) in. Hiermee zal roet, als belangrijke component van fijnstof, ook worden gereguleerd. Volgens de EU-commissaris voor Milieu Janez Potočnik is dit de eerste internationale overeenkomst die het verband tussen luchtvervuiling en klimaatverandering erkent.

Levensverwachting 4.5 maand omhoog

De aandacht voor PM2.5 komt niet uit de lucht vallen. PM2.5 bestaat uit vaste en vloeibare deeltjes die kleiner zijn dan 2.5 micrometer in diameter, klein genoeg om diep in de longen door te dringen. Hierdoor treden allerlei gezondheidseffecten op, van een lichte hoest en hoofdpijn tot astma, COPD en longkanker. Het RIVM heeft berekend dat deze doelstellingen in de praktijk een extra levensverwachting van 4.5 maand opleveren in Nederland (*). Nieuw is ook dat roet wordt erkend als een zeer schadelijk onderdeel van PM2.5. Dit is met name nodig vanwege het zeer sterke effect van roet op klimaatopwarming. De UNECE ziet een reductie van PM2.5, en daarmee roet, als een buitengewoon belangrijke doelstelling voor het in toom houden van klimaatverandering.

Nationale emissie-reductie eisen

Ten opzichte van het bestaande Göteborg Protocol zijn de reductiedoelstellingen van de volgende stoffen aangescherpt (procentuele reductie in 2020 en daarna ten opzichte van de 2005 waarden):

Tabel: Procentuele reductie in 2020 en daarna ten opzichte van de emissiewaarden in 2005 voor de Europese Unie als geheel en voor Nederland

Nederland krijgt dus te maken met forse reductie-eisen voor NOx en PM2.5. In het herziene protocol blijft het overigens mogelijk om uitstel te vragen om aan normen te voldoen. Dit is met name bedoeld voor landen in Zuid- en Oost Europa, die moeite hebben om tijdig de doelstellingen te realiseren. Naast de EU-landen zaten de VS, Canada, Noorwegen, Zwitserland, Oekraïne en Georgië aan de onderhandelingstafel. De VS hebben aangegeven vergelijkbare ambities te hebben als die in het herziene Göteborg Protocol. Uiteraard zijn alleen de EU-landen verplicht zich aan de nieuwe doelstellingen te houden.

Lees ook: PM2.5: De fijnere fracties van fijnstof en de Europese normen

Bronnen: UNECE en Europa.eu