Brief aan de Kamer: Maak beleid op basis van reële scenario's i.p.v. wensdenken

Details

Gepubliceerd op zaterdag, 22 november 2014 14:44

Aanstaande maandag vergadert de Tweede Kamer over het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport. In dit grote Kameroverleg zal Minister Schultz van Haegen reageren op de recente ontwikkelingen op het thema mobiliteit. In voorbereiding hierop hebben wij de leden van de Kamercommissie een brief gestuurd met de relevante ontwikkelingen van de laatste tijd. 

In dit artikel leest u de integrale tekst van onze brief, met als belangrijkste punt: Maak beleid op basis van reële scenario's in plaats van wensdenken. Pak bereikbaarheidsknelpunten integraal aan. Dat is ook de nadrukkelijke wens van de Commissie MER. 

Daarnaast verwijzen wij graag naar twee actuele artikelen van ons. Zij bevatten alle nuttige informatie over de recente brief van de Commissie MER en de ontwikkelingen in de Nederlandse mobiliteit (meer fiets, meer trein). 

Commissie MER: Noodzaak verbreding A27 bij Amelisweerd nog niet aangetoond

Mobiliteitsbeeld 2014: Autogebruik stabiel, meer fiets en spectaculaire groei treingebruik

Groeiscenario's van vóór de crisis

U zult als Kamerlid hebben gezien dat ook de commissie MER constateert "dat het Voorkeursalternatief is gebaseerd op groeiprognoses die nog dateren van voor de economische crises (het EC-scenario)." En vervolgt: "In het maatschappelijk debat wordt dit feit ook veel aangehaald. De Commissie adviseert in het MER/OTB met cijfers te onderbouwen dat de keuze voor het Voorkeursalternatief ook bij de meest actuele (vastgestelde) prognoses nog steeds valide en toekomstvast is."

Wij constateren dat nog altijd met deze hoge scenario's wordt gewerkt. Inmiddels weten wij uit de MKBA Ring Utrecht dat alleen hoge scenario's van een meer en meer illusoir karakter nog een positieve uitkomst geven.

Wanneer komt het moment dat Kamer en minister zeggen: Wij gaan niet langer uit van wensdenken; maak vanaf nu slechts beleidskeuzes op reëel te verwachten scenario's!

Lees verder...

Mobiliteitsbeeld 2014: Autogebruik stabiel, meer fiets en spectaculaire groei treingebruik

Details

Gepubliceerd op vrijdag, 14 november 2014 11:41

Eind oktober publiceerde het KiM (Kennisinstituur voor Mobiliteit, onderdeel van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu) Mobiliteitsbeeld 2014. Het KiM signaleert en analyseert hierin trends in de Nederlandse mobiliteit (auto, OV, fiets), tussen 2004 en 2013.

De publicatie komt op een mooi moment. Een paar dagen eerder bracht het ministerie hun "Publieksrapportage Rijkswegennet" uit (2e periode 2014). Die publicatie is een tussentijds overzicht over 4 maanden. De minister trekt daarin de conclusie dat de files weer aan het toenemen zijn. Maar een nadere blik op beide publicaties nuanceert die conclusie behoorlijk. Het KiM stelt dat het autogebruik stabiel is en het fietsgebruik stijgt. Maar dé trend van de laatste jaren is de duidelijke groei van het treingebruik. 

Wat zijn nu de feitelijke trends in mobiliteit die het KiM signaleert qua autogebruik, (e)fiets en OV?

Autogebruik stabiel, fietsgebruik groeit, aantal treinreizigers groeit hard

In het kort zijn de conclusies van het KiM als volgt: het aantal autokilometers op het hoofdwegennet is sinds 2008 redelijk stabiel gebleven. De afname van het reistijdverlies op het hoofdwegennet is de laatste jaren steeds kleiner (de afname stagneert - van groei is geen sprake). Extra rijstroken deden de reistijd dalen, maar tegelijkertijd het verkeer met 5% toenemen. Fietsen doen we wel meer, en vaker, vooral met de elektrische fiets. Het treingebruik neemt – economische crisis of niet – al jaren toe met een paar procent per jaar. De groei sinds 2004 is daarmee enorm (24%). Het contrast met automobiliteit is erg groot. 

Automobiliteit: stabilisatie met grote verschillen naar leeftijd

Hoewel het aantal autokilometers sinds 2004 met 6% is gegroeid, is er sinds 2008 sprake van een stabilisatie. Qua autogebruik zijn grote verschillen te zien tussen leeftijdsgroepen. Volwassenen tot 40 jaar gebruiken de auto 17% minder vaak. Bij veertigplussers nam het autogebruik juist met 23% toe. Ook na correctie voor de veranderde omvang van beide groepen blijft dit verschil bestaan, volgens het KiM. Als verklaring noemt zij: langer en vaker studeren door 40-minners, de economie (geldgebrek) en een afvlakkende groei van arbeidsparticipatie door vrouwen.

Ook woonomgeving speelt een rol. Jongvolwassenen wonen steeds vaker in stedelijke gebieden; het leidt tot een modalshift van auto naar fiets en stedelijk OV. Invloed van culturele veranderingen (veranderde status van de auto) vond het KiM (nog) niet. Groei van autogebruik wordt verklaard door de aanleg van extra rijstroken (meer asfalt, meer auto's). De stijging van brandstofprijzen had juist een dempende werking. Voor volgend jaar worden echter lagere brandstofprijzen verwacht (zie voor alle verklaringen deze verdiepingsparagraaf).

Lees verder...

Commissie MER: Noodzaak verbreding A27 bij Amelisweerd nog niet aangetoond

Details

Gepubliceerd op donderdag, 13 november 2014 11:54

In een stil hoekje van de website www.ikgaverder.nl staat sinds dinsdag 4 november een brief van de Commissie MER. Zij beantwoordt daarin vragen van minister Schultz van Haegen over de komende Milieueffectrapportage over de planstudie Ring Utrecht. En zoals wel vaker is gebeurd, heb je een oplettend burgerinitiatief nodig om de betekenis van zo'n brief te duiden.

Naast feitelijke antwoorden geeft de commissie - ongevraagd - enkele aanvullende aandachtspunten aan de minister mee. En die zijn opvallend. Zo opvallend, dat het briefje toch maar weer de landelijke pers haalde. De strekking van het nieuws: Minister Schultz moet haar keuze voor een 14-strooks snelweg écht beter onderbouwen dan ze tot nu heeft gedaan.  

Minister moet nut/noodzaak verbreding A27 nog aantonen

De commissie wijst de minister erop dat zij nut en noodzaak van de verbreding feitelijk nog niet afdoende heeft aangetoond. Er ligt weliswaar een MKBA (maatschappelijke kostenbatenanalyse), maar die wees uit dat het hele plan meer kosten dan baten oplevert voor de maatschappij. De commissie wijst erop dat het Voorkeursalternatief (i.e. een 14-strooks A27 met verbrede betonbak door Amelisweerd) gebaseerd is op het zogenaamde EC-scenario. Dat is een groeiprognose van vóór de economische crisis met de bijbehorende hoge groeicijfers. Anno 2014 zijn die niet meer haalbaar. En bij een meer passend laag groeiscenario heeft verbreding helemaal geen nut. Dat de minister een positieve denker is en niet wil "geloven" in een lage economische groei (was haar reactie in het Kameroverleg in juni 2014), doet daar niets aan af. 

Vandaar de aanbeveling van de commissie om aandacht te schenken aan dit felle maatschappelijke debat, waarin groeiscenario's en bijvoorbeeld verkeersveiligheid een rol spelen. Met dat laatste verwijst de commissie impliciet naar de 2x6-binnen-de-bak variant van de Gemeente Utrecht (12-strooks A27 binnen de huidige bak). De minister deed die variant af met een simpel "dat is niet veilig genoeg". Goed onderbouwen kan zij dat argument echter niet. Een lagere ontwerpsnelheid (80km/h in de bak) zou een simpele oplossing zijn - met heel veel voordelen voor omwonenden. De minister wijst dat echter resoluut af op puur politieke - en niet verkeerskundige - gronden. 

Waarom vielen de binnen-de-bak varianten af?

De Commissie wil de keuze voor de voorkeursvariant met cijfers onderbouwd zien. Het moet iedereen helder zijn dat de keuze voor het Voorkeursalternatief ook bij de meest actuele prognoses nog steeds valide en toekomstvast is. Het MER en het OTB (Ontwerp Tracébesluit, verwacht eind 2015) moet een samenvattende terugblik geven van alle doorlopen fases tot nu toe. De minister moet de keuzes motiveren die zijn gemaakt, keuzes waardoor alle binnen-de-bak varianten al snel afvielen. Het is duidelijk dat de discussie over de bakverbreding nog geen uitgemaakte zaak is, als het aan de commissie MER ligt.

Een brede, integrale afweging

Tenslotte verwijst de commissie naar een eerder advies uit april 2011. Dit advies staat nog voor 100%, schrijft de commissie in hun brief van 4 november. En wie de moeite neemt om dat advies op te zoeken, ziet dat ook daar zeer interessante aandachtspunten staan vermeld. De commissie wil een integraal Ontwerp Tracébesluit zien, met aandacht voor de gevolgen voor de Ecologische Hoofdstructuur, natuur, de omgeving (hoe hoog worden de geluidswallen, hoe hoog de flyovers?), maar ook de waterhuishouding (dat schijnt nog een probleem te zijn in het ontwerp). En wat zijn de consequenties van een hogere ontwerpsnelheid voor de omgeving? Hou je 80km/h uur aan, dan nemen de afslagen (boogstralen) bijvoorbeeld een stuk minder ruimte in, wordt het plan een stuk goedkoper en hoeven geluidswallen minder hoog te zijn (wat dan weer een pervers effect is natuurlijk). 

Een echte status heeft deze brief niet. Het is een beantwoording van vragen en een soort voortgangsadvies van de Commissie MER over wat zij in de uiteindelijke Milieueffectrapportage willen zien. We zijn in ieder geval blij dat, na vele andere instanties als het CPB en de TU-Delft, de minister nu ook van de Commissie MER te horen krijgt dat zij een onrendabele snelwegverbreding niet zomaar door kan drukken.

Verder lezen? 

Voortgangsadvies Ring Utrecht A12/A27, Commissie MER, 4 november 2014

Tekst en foto: Olivier Beens

Het Ledig Erf als testcase voor Utrechts fietsbeleid - ruimte voor fiets en voetganger

Details

Gepubliceerd op maandag, 03 november 2014 13:35

Het Utrechtse verkeersbeleid heeft een paar mooie doelstellingen, zoals: We stimuleren het gebruik van de fiets. En hoe dichter je bij de binnenstad komt, hoe meer het ruimtegebruik moet worden aangepast aan voetganger en fietser. De praktijk is op veel plaatsen nog anders.

Poort van de binnenstad

Het drukke Ledig Erf kun je rustig een poort van de binnenstad noemen. Maar het is tegelijk een gebied waar vele duizenden fietsers zich elke dag in alle richtingen doorheen worstelen; een verkeerskluwen die verder uit vele auto's en bussen bestaat. Vlakbij, aan het einde van de Catharijnesingel, is de lucht zo'n beetje de smerigste van de hele stad. Bij het Ledig Erf sta je als fietser doorgaans minuten voor verkeerslichten te wachten; op de meest onhandige opstelplekken en ook 's avonds als er weinig auto's en nog minder bussen rijden. Geen wonder dat fietsers in de verleiding komen om door rood te rijden.

Actie op 8 oktober

Op woensdagochtend 8 oktober voerden wij als 'Kracht van Utrecht' actie samen met de Fietsersbond. Iedere wachtende fietser kreeg een krentenbol. De wachttijden zijn inderdaad zo lang dat je die ter plekke kon opeten. Er was sympathie alom voor de actie, en veel publiciteit. Dat is mooi, maar het wordt nu tijd dat er ook echt iets gebeurt.

Ledig Erf: verbinding tussen binnenstad en station Vaartsche Rijn

Wanneer je het Ledig Erf ook vanuit toekomstige ontwikkelingen bekijkt, besef je pas echt dat er eens met een frisse blik moet worden gekeken. In een stad die aan beide uiteinden - Leidsche Rijn en De Uithof – groeit en waar ook op nabije fietsafstand aan het Merwedekanaal en in het Jaarbeursgebied nogal wat gaat gebeuren wordt het juist hier een drukte van belang! Binnen een jaar of twee wordt het station Vaartsche Rijn geopend, ongetwijfeld met een grote aantrekkingskracht op nog meer fietsers en voetgangers. Het gebied zal nog sterker het karakter van "poort naar de binnenstad" hebben. Kijk maar naar alle opkomende horeca aan de Ooster- en Westerkade en de bloei van de Twijnstraat.

Ruimte voor groeiend fietsverkeer

Als de gemeente ook letterlijk voorrang wil geven aan fietser en voetganger, moeten verkeerslichten gewoon anders worden afgesteld: met voldoende doorstroomtijd en bijvoorbeeld tweemaal groen per cyclus, zoals nu bij de Lucasbrug. Wanneer de Uithoftram straks veel van het busverkeer vervangt, wordt het hoog tijd voor een inrichting die past bij het toekomstig gebruik. Gemotoriseerd verkeer is dan te gast.

Bij de presentatie van de Tour klonk het trots: Utrecht, fietsstad van Nederland! Juist bij het Ledig Erf, waar zoveel toerfietsers zich vanouds verzamelen, kan dat waar worden gemaakt.

--

Dit artikel is verschenen in het AD van zaterdag 1 november 2014 ("Geef fietsers voorrang op knelpunt Ledig Erf in Utrecht - Kracht van Utrecht wil andere inrichting druk gebied").

Bekijk ook het videoverslag (incl. reacties) van de actie.

Tekst: Jos Kloppenborg | Kracht van Utrecht

Foto: Cor van Angelen

Drukke kruispunten Uithoftram en fiets: ongelijkvloerse kruisingen?

Details

Gepubliceerd op dinsdag, 21 oktober 2014 08:12

Schaalsprong OV en fiets in de Utrechtse praktijk

Het verbeteren van het fietsnetwerk is booming. De e-bike, gezondheid, het OV met verbetering van voor- en natransport per fiets etcetera hadden enkele jaren geleden niet de aandacht die het nu heeft. De ontwikkelingen daarin gaan sneller dan gedacht.

Toekomstige knelpunten tram vs fiets

Bij het ontwerpen van het tramtracé naar Het Utrechts Science Park de Uithof heeft men misschien wel overwogen om enkele kruisingen voor fietsers veiliger te maken, maar daar is nog niet voor gekozen. Twee bijzondere kruispunten worden erg druk en onveilig. Door de hier voorgestelde aanpassingen kan er vele tientallen jaren optimaal, veilig, vlot en comfortabel doorgefietst worden.

De doelstelling van "duurzaam veilig" kan met twee forse ingrepen worden gehaald; nu de tram er nog niet rijdt kan dat tegen redelijke kosten. Voor een goed fietsnetwerk waar duizenden fietsers per dag over deze doorfietsroutes rijden is het een zeer nuttige investering.

Lees hier het discussiestuk van ing. Cor van Angelen, Kracht van Utrecht (pdf, opent in een nieuw venster). 

Reageren? Stuur ons een Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.