Fietsen en de trein: naar een dubbele schaalsprong in OV-rail en Fiets

Details

Gepubliceerd op donderdag, 05 juni 2014 09:30

De Fietsersbond, Fietsfilevrij en de Kracht van Utrecht bepleiten een dubbele schaalsprong in het rail- en fietsnetwerk. Deze dubbele schaalsprong is noodzakelijk om de capaciteit van fietsvoorzieningen te vergroten, overvolle steden te ontlasten en de druk op het wegennet te verminderen en kan zo de impasse in het Nederlandse mobiliteitsbeleid doorbreken. Dit ambitieuze plan voor innovatief duurzaam verkeer en vervoer in en rond steden vermindert de negatieve gevolgen van automobiliteit, biedt gezondheidswinst en levert ruimte op in de zich verdichtende steden.

Doorfietsnetwerk + toekomstagenda snelfietsroutes + ambitie spoor en lighrail

De drie organisaties lieten zich inspireren door ontwikkelingen in binnen- en buitenland: het ov-railsysteem rond Parijs, het doorfietsnetwerk in Utrecht en de toekomstagenda voor 675 kilometer snelfietsroutes. Door het combineren van het Utrechtse doorfietsnetwerk en de landelijke toekomstagenda snelfietsroutes met de bestaande Spoorkaart van Nederland en nieuwe plannen op het gebied van rail en light-rail, ontstonden nieuwe beelden.

Op verschillende kaartbeelden wordt de dubbele schaalsprong zichtbaar voor 2014, 2018 en 2028. De kaarten met Rail-Poorten en RodeLoperpoorten laten zien dat er een aantrekkelijk en snel alternatief is voor het huidige - sterk op automobiliteit gerichte – beleid; een alternatief dat zowel nationaal als regionaal perspectieven biedt.

Kaarten: 

OV-rail en Fietsfilevrij-routes in Nederland (2014 - 2018 - 2028)

Dubbele Schaalsprong OV-rail en fietsnetwerken in stadsregio Utrecht (2014 - 2018 - 2028)

Topografische kaart stadsregio Utrecht - schaalsprong OV-rail en fiets (2014 - 2018 - 2028)

Presentatie tijdens het Railforum seminar 'De ideale tandem - OV en fiets'

Rode Lopers en RodeLoperstations voor fietsers

In het woon-werkverkeer in en rond de stad (actieradius 15 km v.v.) is de (e-)fiets steeds meer het primaire vervoermiddel. De fiets kan nog meer dan nu, de opstap worden naar stadsregionale voorstadstations, waar de reizigers snel overstappen naar andere grotere steden en regio's. Bovendien blijkt de fiets in de stad het meest kosten-efficiënte vervoermiddel voor de kortere afstanden (Plan 22 - OV Amsterdam). Op het ogenblik loopt het fietsgebruik tegen capaciteitsgrenzen aan. Stations- en centrumstallingen staan overvol.

Dat is fantastisch nieuws, want de fiets vraagt weinig ruimte, vervuilt niet en is goed voor de conditie van de gebruiker. Er is een schaalsprong nodig in samenhang, kwaliteit en capaciteit van fietsnetwerken om aan de groeiende vraag te kunnen voldoen en extra vraag te genereren. De Rode Loper kan uitgerold worden in de vorm van een doorfietsnet in de regio. Snelfietsroutes verbinden belangrijke stedelijke kernen en werkgebieden met elkaar op regionaal niveau.

Het openbaar vervoer per rail is ruimte-efficiënt en cruciaal voor de langere (regionale) verplaatsingen naar de economische kerngebieden (Plan 22 - OV Amsterdam). De OV-fiets als snel natransport maakt de verplaatsing van deur tot deur vlot en comfortabel.

"Railpoorten" en "RodeLoperpoorten"

Belangrijk uitgangspunt voor de dubbele schaalsprong is een betere integratie van intercitynetwerk, sprinters, lightrail/tram, bus en fiets v.v. Vanuit een andere regio is een stad elke tien minuten bereikbaar via "Rail-Poorten" (een groot overstapstation op sprinter, lightrail, bus of fiets). Zo'n station is intercitystation of zal dat snel kunnen worden. De totale reistijd in de Brede Randstad is doorgaans minder dan een uur.

Belangrijke schakels in de ketenmobiliteit van de stadsregio noemen we RodeLoperpoorten Deze zijn groter in aantal dan de Rail-Poorten (bijvoorbeeld ook hier en daar bij lightrail-tramhaltes), zodat voor alle delen van de stad de fietsafstand naar een railstation maximaal een aantal kilometer is en dus voor de meeste fietsers acceptabel als deel van een ketenreis.

Reistijd- en comfortwinst met enorme gezondheidsvoordelen

De RodeLoperpoorten en Rail-Poorten leiden tot reistijdwinst (minder mensverliesuren) en comfortwinst. De eenzijdige nadruk op de grote centrale stations wordt verminderd.

Een treffend voorbeeld is de reistijdwinst voor reizigers naar de Uithof. Wie reist via station Bunnik en verder gaat op de fiets, wint tussen de 10 en 25 minuten in vergelijking met doorreizen naar Utrecht en daar de bus nemen.

De initiatiefnemers van de dubbele schaalsprong nodigen geïnteresseerde burgers, organisaties en overheden uit om te reageren op de plannen. Zij vragen Rijk, provincies, stadsgewesten en gemeenten de dubbele schaalsprong op te nemen in hun mobiliteitsvisies en investeringsprogramma's voor de komende periode.

Bekijk alvast de presentatie van Jan Korff de Gidts en Tymon de Weger (Railforum seminar op 5 juni 2014).  

---

Contactpersoon | projectleider | meer informatie bij

Jan Korff de Gidts | Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. | M: 06 3363 0344

www.krachtvanutrecht-initiatief.nl

Doorfietsnet: 

Bijlage: Doorfietsen in Utrecht; beschrijving en totstandkoming van de dubbele schaalsprong

Links 

Lightrail 2040 in kaarten, Platform Do Lightrail Railforum, 2013 

CROW Ontwerpwijzer Fietsverkeer

Landelijke Fietsersbond en Fietsersbond afdeling Utrecht

Ontwerp Doorfietsnetwerk stad Utrecht 2012

FietsFileVrij-projecten 

Genomineerden Fietssteden voor De Fietsstad 

Stedenbaan+ Decentraal

Stedenbaan+ over belang Ketenvoorzieningen

Casus 'Met de (Leen-)Fiets van Bunnik naar de Uithof'

Kracht van Utrecht

Decisio, Quick scan maatschappelijke kosten en baten van de fiets

Congres Beter Benutten, 6 maart 2014, Zwolle

Donderdag 12 juni: Workshop over snelfietsroutes in Provincie Utrecht

Details

Gepubliceerd op dinsdag, 03 juni 2014 11:59

Donderdag 12 juni organiseert de statenfractie van Groenlinks een workshop over de plannen en wensen voor snelfietsroutes in de provincie Utrecht. Aanleiding is het Ontwerp Mobiliteitsplan van de Provincie Utrecht. Op 16 juni bespreekt de statencommissie Milieu, Mobiliteit en Economie dit plan (Mobiliteitsvisie en -programma) en de reacties daarop. De Kracht van Utrecht heeft haar visie gegeven in een zienswijze op het Ontwerp Mobiliteitsplan en zal natuurlijk deelnemen aan deze workshop. 

Doelstelling van de workhop

Deelnemers gaan samen bepalen wat de ambitie voor de periode 2015-2028 zou moeten zijn wat betreft een provinciaal netwerk van snelfietsroutes. Welke (CROW-) eisen zijn daarbij van belang? Hoe zien de fietsplannen van provincie, regio (BRU) en gemeentes er uit en kunnen die geïntegreerd worden in één visie? Welke ontbrekende schakels zijn er? De provincie wil met name mikken op routes waar veel woon-werk- en schoolverkeer is, omdat juist daar veel rendement te halen valt. 

Eerder hebben Fietsersbond en Groenlinks-leden het bestaande snelfietsroute-netwerk en de ontbrekende schakels in kaart gebracht. Deze trajecten (zie deze presentatie) liggen deze avond ter discussie. Daarnaast zijn gemeentes bezig met stedelijke fietsnetwerken, bijvoorbeeld het Utrechtse Doorfietsnet. "Een concrete uitwerking van een netwerk van snelfietsroutes op provincieniveau ontbreekt echter nog", volgens Groenlinks.

Lees ook de "Toekomstagenda voor Snelfietsroutes"

---

Datum & tijd: donderdag 12 juni van 20.00 tot 22.30 uur (inloop v.a. 19.30u).

Locatie: Utrechtse Provinciehuis, Archimedeslaan 6, Utrecht

Meer info bij Groenlinks

Stadsdistributie in de binnenstad - slimmer, schoner en stiller - kansen voor de vrachtfiets

Details

Gepubliceerd op woensdag, 14 mei 2014 10:46

Met de oude binnenstad heeft Utrecht goud in handen – ook economisch gezien. De krappe straten zijn prachtig, maar ook lastig voor de bevoorrading van winkels. Ruimte is beperkt. In de binnenstad, die verder redelijk autoluw is, rijden relatief veel vrachtwagens en bestelauto's. Winkels en horeca in de binnenstad moeten natuurlijk wel bevoorraad worden. Maar kan dat niet anders? 

De gemeente - ook de nieuwe Coalitie - heeft zeker ambitie voor een duurzamere goederendistributie. Er is bijvoorbeeld subsidie beschikbaar (€360.000 voor 2014) voor initiatieven gericht op procesinnovatie in het goederenvervoer. Ook zijn er gemeente-subsidies voor de aanschaf van schonere auto's. En dan is er nog de subsidieregeling emissiearme taxi's en bestelauto's van RVO.

Dat zijn kansen te over voor ondernemers en organisaties om bij te dragen aan een slimmere stadsdistributie. Wie neemt deze uitdaging aan?

Gemeente: Leg deze uitstekende ambitie vast in een actieplan "Slimme Stadsdistributie" en schep daarmee helderheid voor bewoners en ondernemers. In deze notitie lichten wij alvast de kansen (en beperkingen) toe van elektrisch vrachtvervoer op maat - zoals Cargohopper - en de vrachtfiets / cargo bike. 

Ruimtegebruik - luchtkwaliteit - geluid - werfkelders

De uitdaging voor de Utrechtse stadsdistributie zit in het beperken van het ruimtegebruik van grote vrachtwagens en in het verminderen van het aantal bestelwagens, in het beperken van luchtvervuiling, geluidoverlast en schade aan de Middeleeuwse werfkelders. Er zijn overigens wel degelijk beperkingen voor aslast en lengte - niet voor totaal gewicht - maar de handhaving daarop is beperkt. Kansen zijn er voor elektrisch vervoer met kleinere voertuigen en cargobikes - al of niet elektrisch ondersteund (meer hierover verderop in dit artikel). 

Voor sommige ondernemers in de binnenstad biedt de elektrische Cargohopper uitkomst. Dit "goederen-treintje" kan altijd en overal leveren en doet dat schoon en stil. Ook de stroomboot (bierboot) en de afvalboot zorgen ervoor dat er iets minder verkeer op de Oudegracht rijdt (NB: uitbreiding van dit systeem voor bevoorrading is lastig door het beperkte aantal losplaatsen op de Oudegracht). Buiten de binnenstad hebben straten als Amsterdamsestraatweg, Nachtegaalstraat en Biltstraat ook weinig ruimte voor laden en lossen. Regelmatig staan in dergelijke straten vrachtwagens te lossen, in de spits, half op het zeer drukke fietspad en half op het trottoir. 

Naar een slimmere stadsdistributie

In de meeste gevallen zal een duurzamere distributie betekenen dat er een extra overslag van goederen is. En dat is een vrij fundamentele stap voor vervoerders. Vrachtverkeer levert hun vracht af in een distributiecentrum aan de rand van de binnenstad, waarvandaan distributie met passende voertuigen verder gaat. Let wel: Het alternatief zal wel schoon moeten zijn; anders krijg je alleen maar méér kleinere voertuigen. Het Jaarbeursterrein zou een passende plek kunnen zijn voor een dergelijk transferium; Jaarbeurs en gemeente gaan dat zelfs al onderzoeken (bron, zie p4).  

De gemeente kan het proces sturen met een (steeds) strengere milieuzone voor vrachtverkeer (beperkingen voor gewicht, lengte en Euro-emissienormen) en bestelverkeer, gekoppeld aan het stimuleren van het schonere alternatief. De gemeente zal samen met ondernemers en vervoerders naar proces en maatregelen moeten kijken. Op termijn zou je ervoor kunnen kiezen om alleen de schoonste voertuigen (Euro VI / elektrisch) toe te laten. Daarnaast is belangrijk om ondernemers in de binnenstad te prikkelen om schoner vervoer te vragen van hun transportbedrijven. Tijdens de Stadsgesprekken werd in dit kader geopperd om van ondernemers een extra (financiele) bijdrage te vragen voor schone stadsdistributie. Dat is natuurlijk een mogelijkheid, zolang die zelfde ondernemers er ook voordeel mee behalen. 

Om de nodige duidelijkheid te scheppen naar ondernemers en bewoners, is het aan te bevelen om deze ambitie vast te leggen in een actieplan "Slimme Stadsdistributie". Aan de hand hiervan kan de gemeente - in lijn met "Samen maken wij Utrecht" in gesprek met ondernemers, organisaties en bewoners om invulling te geven aan deze ambitie. 

Gemeentesubsidie "Procesinnovatie duurzaam goederenvervoer"

Voor 2014 heeft de gemeente Utrecht €360.000 aan subsidie voor initiatieven gericht op procesinnovatie van het goederenvervoer. Doel is om goederenvervoer in (regio) Utrecht duurzamer af te wikkelen. Hiermee stimuleert Utrecht bedrijven, organisaties, winkels, horeca en zzp'ers om te investeren in goederenvervoer dat efficiënt, schoon, zuinig en veilig is. 

Belangrijk voor het creëren van draagvlak is het helder krijgen van alle voordelen. Die kunnen liggen in tijdwinst, ruimtewinst, minder schade aan werfkelders en minder overlast door luchtvervuiling en geluidsoverlast. Die cijfers en het inzicht in wat het oplevert is cruciaal voor ondernemers, gemeente en de bewoners van de binnenstad.

Met de subsidiemogelijkheden van de gemeente liggen er kansen om Utrecht slimmer te bevoorraden. Wie neemt deze uitdaging aan? Lees verder...

Lees verder - Cargobikes en Cargohopper

Kwaliteit openbare ruimte en leefbaarheid centraal in nieuw Collegeakkoord

Details

Gepubliceerd op vrijdag, 25 april 2014 15:32

Vandaag, vrijdag 25 april, hebben D66, GroenLinks, VVD en SP overeenstemming over een coalitieakkoord bereikt. Het College-akkoord voor de komende vier jaar heet "Utrecht maken we Samen". Op het gebied van mobiliteit en luchtkwaliteit blijft de basis van het beleid hetzelfde (Utrecht Aantrekkelijk en Bereikbaar).

Natuurlijk zal de milieuzone voor auto's worden ingevoerd conform het raadsbesluit. En het College blijft de ontwikkelingen rond verbreding van de A27 nauwgezet volgen. Ze zal niet nalaten de diepgaande weerstand tegen verbreding onder de aandacht van bestuurlijke partners te brengen. Kwaliteit van de openbare ruimte, leefbaarheid en gezondheid centraal in het beleid, dat is een mooie basis. 

Verkeersmodellen dicteren geen beleid - knijpen in plaats van knippen

Wat het nieuwe beleid op "knijpen" in plaats van "knippen" betekent voor de verkeersknips op Croeselaan en Monicabrug is nog niet duidelijk. Het voornemen om verkeersmodellen geen beleid te laten dicteren, juichen wij alvast toe. Uiteraard zullen wij de komende weken uitgebreider reageren op het nieuwe mobiliteitsbeleid. 

De hoofdpunten kort samengevat op een rij: 

Fietsen & lopen zijn de belangrijkste vormen van vervoer in de stad. Capaciteit van fietsenstallingen en het fietsnetwerk (doorfietsroutes) wordt uitgebreid

Kwaliteit van de openbare ruimte en leefbaarheid staan centraal in het mobiliteitsbeleid. Dus "geen overlastgevende vervoersstromen waar dat niet met een passende kwaliteit kan". Nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen volgen de capaciteit van infrastructuur. 

OV-knooppunten worden verder ontwikkeld tot levendige plekken. 

Schaalsprong van het OV systeem - samenhang in randstadspoor, tram en HOV busbanen, met P&R faciliteiten waar zinvol. Het OV moet een zinvol alternatief voor de auto zijn. 

Bij de ChristenUnie heerst teleurstelling over de maatregelen voor fietsers in de stad. In het akkoord staan mooie woorden over ‘de fietsers als uitgangspunt van beleid’ en het bouwen van extra fietsenstallingen. Maar ondertussen wordt er geen euro extra gereserveerd voor bijvoorbeeld deze fietsenstallingen.

Van verdeelring naar verbindingswegen

De Verdeelring wordt vervangen door een selectie van binnenstedelijke verbindingswegen, die zoveel mogelijk als stadsboulevard zijn ingericht. Het College kiest voor "knijpen" in plaats van "knippen". Met behulp van dynamisch verkeersmanagement en maximum snelheden streeft de gemeente naar optimale leefbaarheid. 

Verkeersstromen brengt het College beter in beeld om keuzes te kunnen maken in de verkeersafwikkeling en het aanbieden van alternatieve OV- en fietsroutes.

Verkeersmodellen "dicteren geen beleid". 

Betaald parkeren is een instrument om de kwaliteit van de openbare ruimte in wijken te verhogen. De gemeente zal eerder ingrijpen bij klachten over verkeersdruk. Bij te hoge verkeersdruk komt er een draagvlakmeting en wordt gezocht naar alternatieve opties, zoals gebruik van P&R door bewoners.  

Lees het hele coalitie-akkoord Utrecht maken wij Samen

Dinsdag 20 mei: info-avond over meten en berekenen van luchtkwaliteit

Details

Gepubliceerd op woensdag, 23 april 2014 13:45

Dinsdagavond 20 mei organiseert Milieudefensie een informatiebijeenkomst in Utrecht over het meten en berekenen van luchtkwaliteit. Het RIVM geeft een presentatie hierover en Milieudefensie zelf presenteert de resultaten van hun meetcampage. 

Het RIVM meet in Nederland op diverse punten de luchtkwaliteit. In Utrecht (stad) zijn dat echter maar een paar locaties. Voor alle andere plekken in de stad gebruikt het RIVM rekenmodellen. Er zijn echter ook andere praktijkmetingen; in Utrecht hebben we bijvoorbeeld een gemeentelijk meetnet en er zijn bewoners die zelf metingen verrichten (Samen voor Gezonde Lucht). De resultaten van de rekenmodellen komen echter niet (altijd) overeen met de praktijkmetingen. 

Joost Wesseling van het RIVM geeft deze avond als modelspecialist een presentatie over modellen en luchtkwaliteit. Daarnaast presenteert Milieudefensie op interactieve wijze de eindrapportage van de meetcampagne door bewoners (Samen voor Gezonde Lucht). 

Meld je aan

Voor meer informatie en aanmelden voor het bijwonen van deze bijeenkomst stuur je een mail naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. . Na aanmelding ontvang je een bevestiging met tijd en locatie.

---

Meer info: Hoe vuil is de lucht in mijn straat en hoe wordt vervuiling gemeten / berekend?

Wetenschappelijke achtergronden: zie ons dossier Lucht - Geluid - Gezondheid

Bron: Milieudefensie