Meetcampagne Gezonde Lucht voor Utrecht van start met informatieavond in EKKO

Milieudefensie gaat in 2015 samen met bewoners luchtmetingen doen in Utrecht

Elke stoel was bezet in EKKO op woensdag 15 oktober. Milieudefensie en Kracht van Utrecht organiseerden er een informatieavond over de nieuwe gezonde lucht meetcampagne van Milieudefensie. Zeventig belangstellenden uit alle wijken van Utrecht, waaronder enkele raadsleden, waren afgekomen op onze uitnodiging. 

Mensen in beweging krijgen en schone lucht nog steviger op de politieke agenda

De nieuwe meetcampagne zal gedurende heel 2015 lopen en gepaard gaan met allerlei - ludieke en serieuze - acties. Ivo Stumpe, campagneleider verkeer bij Milieudefensie, benadrukte dat de meetcampagne bedoeld is om mensen samen te brengen, in beweging te krijgen en zo schone lucht nog steviger op de politieke agenda te zetten. Het meten van lucht brengt weliswaar gezondheidsknelpunten aan het licht, maar het maakt de lucht natuurlijk niet schoner, aldus Stumpe. Met de petitie voor gezonde lucht roepen we bovendien de Tweede Kamer op om luchtvervuiling serieus te nemen en maatregelen te treffen. 

Jan Korff de Gidts vertelde het publiek kort over de activiteiten van de Kracht van Utrecht: onze lobby voor de schaalsprong in OV- en fietsnetwerken, de KvU-rapporten met alternatieven voor verbreding van de A27 bij Amelisweerd, onze inspanningen voor de Utrechtse roetkaart, en de samenwerking met Fietsersbond en gemeente waarin we samen kijken naar verbeteringen in de stad (bijvoorbeeld de doorfietsroutes). 

Fijnstof en gezondheid

Anne Knol van Milieudefensie gaf een presentatie over luchtkwaliteit en gezondheid. Anne legde helder uit wat (ultra)fijnstof en roet precies met je gezondheid doet. De vraag "Hoe erg is het dan in mijn straat" kwam bij veel mensen naar boven. Een jonge vrouw vroeg zelfs waar ze het beste naar toe kon verhuizen. Ze had als bewoner van Lombok erg veel last van haar luchtwegen en zocht een schonere plek. Wel in de stad Utrecht, hoewel ze zich op Terschelling duidelijk beter voelde. 

Metingen op probleemlocaties 

Belangrijkste onderdeel van de informatieavond was het onderverdelen van Utrecht in wijken en bijbehorende actiegroepen. Elke groep heeft een aantal wijken onder haar hoede, met daarin een aantal meetpunten. In Overvecht / Zuilen - daar woont de schrijver van dit stukje - zullen meetbuisjes komen te hangen op de Marnixlaan (bij de Amsterdamsestraatweg) en op de Albert Schweitzerdreef (net ten noorden van het Shell benzinestation). Het zijn plekken waar het RIVM verwacht dat de luchtnormen niet gehaald gaan worden (volgens een nog niet openbaar rapport van het RIVM, aldus Knol) en de gemeente nu geen metingen verricht. Dat geldt overigens voor alle meetpunten. Het zijn locaties waar zowel gemeente als RIVM geen metingen verrichten, terwijl er wel overschrijdingen worden verwacht. 

De meetmethode is met de bekende palmes-buisjes, die het NO2 gehalte van de lucht meten. Een meetgroep krijgt één buisje per maand, die ze naderhand opsturen naar Bureau Blauw. Daar vindt dan de onafhankelijke analyse plaats van de buisjes. 

Keuze van de meetlocaties

Na afloop bleek iedere groep voldoende actievoerders te hebben. Wel was er nog wat discussie over de precieze meetlocatie. Waarom nou juist daar, en niet een stukje verderop? Voor Overvecht zijn de twee locaties vrij goed gekozen. Beide zijn plekken waar het voldoen aan de luchtnormen lastig zal zijn; plekken bovendien die een grote rol spelen in het mobiliteitsbeleid. Voor sommige mensen zou overigens de Sint-Josephlaan logischer zijn geweest. 

Komende maanden volgen een aantal bijeenkomsten, waarin mensen meer praktische informatie krijgen over het meten zelf en over de campagne eromheen. De officiele aftrap vindt plaats in januari, bij de lancering van een van de nieuwe meetpunten. 

U kunt de petitie voor gezonde lucht hier tekenen. 

Alsnog meedoen? Stuur een e-mail aan Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.  

Meer info: 

www.milieudefensie.nl/luchtkwaliteit

Actieplan Gezonde Lucht voor Utrecht (Kracht van Utrecht & Milieudefensie)

--

Tekst en foto's: Olivier Beens

Kom woensdag 15 oktober naar de informatieavond over gezonde lucht in EKKO

Georganiseerd door Milieudefensie en Kracht van Utrecht

Maak jij je zorgen over de gevolgen van vieze lucht voor je gezondheid? Ben je benieuwd hoe je daarvoor in actie kunt komen? Wil je mensen uit je eigen buurt ontmoeten die al actief zijn of dat willen worden? Kom dan 15 oktober naar de informatieavond van Milieudefensie en Kracht van Utrecht. In 2015 gaat Milieudefensie met bewoners de luchtkwaliteit meten, op gerichte plekken waar luchtvervuiling de Europese normen overschrijdt. In 2015 moet Nederland officieel aan die normen voldoen, maar met het huidige beleid gaan we dat niet halen.

Ongezonde lucht

Net als in andere grote steden is de lucht in Utrecht nog steeds erg ongezond. Op tal van plekken wordt nog niet aan de wettelijke normen voldaan. Voor roet, de meest schadelijke stof, bestaat helemaal geen veilige norm. Utrechters hebben recht op gezonde lucht. Dat is lucht die je gerust in kunt ademen, zonder schadelijke gevolgen voor je gezondheid. Daarvoor is het nodig om de uitstoot van schadelijke stoffen te bestrijden. Vooral het wegverkeer zorgt voor veel gezondheidsschade bij Utrechters. Minder en schoner wegverkeer is de oplossing.

Utrecht zet een stap in de goede richting met de invoering van de milieuzone voor personenwagens per 1 januari 2015. Maar die is vooralsnog erg beperkt en zal uitgebreid moeten worden. Benieuwd naar de ontwikkelingen in Utrecht en maatregelen die nog genomen kunnen worden? Lees dan het Actieplan Gezonde Lucht voor Utrecht, onlangs aangeboden aan het Utrechtse College door Milieudefensie, Kracht van Utrecht en bewonersorganisaties. 

Meedoen met de meetcampagne?

Wil jij ons helpen om de luchtkwaliteit te meten in Utrecht? Of wil jij je inzetten voor gezonde lucht door handtekeningen op te halen? Kom dan 15 oktober naar de informatieavond.

Meld je snel aan om van een stoel verzekerd te zijn. Check voor meer info de website van Milieudefensie.

--

Datum/tijd: Woensdag 15 oktober van 20.00 tot 22.00 uur (zaal open v.a. 19.30 uur).

Lokatie: EKKO, Bemuurde Weerd WZ 3 in Utrecht.

Aanmelden: Stuur een e-mail met je naam en adres naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Verkeerslicht actie Ledig Erf: Laat fietsers niet wachten tot ze een ons wegen!

Fietsers op het Ledig Erf werden vanochtend aangenaam verrast. Zij kregen een heerlijke krentenbol aangeboden door actievoerders van de Fietsersbond en het Kracht van Utrecht-initiatief. Voor onderweg. Want nog steeds staan fietsers op het Ledig Erf en op vele andere plaatsen in de stad te wachten tot ze een ons wegen. De Fietsersbond wil dat alle verkeerslichten in Utrecht, net als op de Maliebaan, snel beter worden afgesteld.

En niet alleen de afstelling van verkeerslichten verdient verbetering. Ruimte, of liever gezegd het gebrek daaraan, is ook een probleem. Opstelruimte ontbreekt, en aan de overkant op de Tolsteegbrug bleek het flink dringen. Vaders en moeders met (fietsende) kinderen gaven aan dat heel onprettig te vinden. 

Bekijk het video-verslag van Olivier Beens hieronder voor beelden en reacties. Bekijk ook de foto's van Ria Glas en Cor van Angelen op Flickr. Nieuwsartikelen naar aanleiding van deze actie vindt u onderaan dit artikel. 

Veel moeders en vaders met kinderen

Rond kwart over acht was het erg druk voor het verkeerslicht. Er is duidelijk te weinig opstelruimte. Fietsers hebben moeite om achterlangs te fietsen; sommige kiezen ervoor om over het (wel erg brede) trottoir te fietsen. Onder de wachtende fietsers veel vaders en moeders met kinderen in zitjes, veel fietsende kleuters ook. Hoewel bijna iedereen klaagt over de lange wachttijd, is de krappe opstelruimte misschien nog wel een groter probleem. Maar, zoals Ria Glas van de Fietsersbond uitlegt, bij kortere wachttijden heb je natuurlijk minder opstelruimte nodig. Dubbel winst dus. Een ander punt is de krappe bocht op de Tolsteegbrug aan de overkant. Hier komen meerdere stromen fietsers samen en moeten kinderen invoegen. Soms krijgen zij daarbij geen ruimte. Verschillende moeders vonden dat zeer onprettig.

Veel verkeerslichten én lang wachten

Uit een meting in 2006 bleek dat Utrecht veel verkeerslichten heeft, zelfs voor een grote stad (zie het Fietsersbond rapport Verkeerslichten voor fietsers in Utrecht uit 2012). Daarnaast staan ze vaak slecht afgesteld. Op sommige plekken krijgt de bus al groen terwijl de reizigers nog aan het in- en uitstappen zijn. Daardoor staat iedereen zinloos te wachten. Ook zijn er detectielussen kapot. Of staan alle weggebruikers te wachten voor een tram die er helemaal niet is. Deze spooktrams zijn levensgevaarlijk. Na een aantal keer wachten op een tram die niet komt, steken mensen over op het moment dat het belletje wél een echte tram aankondigt.

Snel aanpassen kan wél

En fietsers staan echt lang te wachten. Je hebt de tijd om je krentenbol helemaal op te eten. Op het Ledig Erf moet je bijvoorbeeld anderhalve minuut wachten, ook 's avonds als er bijna geen verkeer is. Het is geen wonder dat mensen dan door rood gaan fietsen: zo'n verkeerslicht is ongeloofwaardig. De recente snelle verbetering van het verkeerslicht aan de Maliebaan laat zien dat de instellingen vlot zijn aan te passen. De Fietsersbond en de Kracht van Utrecht willen dat dat nu bij alle verkeerslichten gebeurt.

Kapotte detectielussen kunnen door de huidige regelinstallaties zelf worden doorgegeven aan het Stadskantoor. Als de Gemeente ze dan vlot repareert, hoef je niet voor niets te wachten, ook niet op een spooktram. Daarbij moeten de instellingen veel meer rekening houden met fietsers en voetgangers. Op veel plaatsen rijden immers meer fietsers dan auto's, maar krijgen fietsers toch maar een paar seconden groen per cyclus. Een manier om de wachttijd in zo'n geval flink te verkorten is om fietsers en voetgangers tweemaal groen per cyclus te geven, net als bij de Lucasbrug.

Verkeerslichten eind 2015 allemaal aangepast

De Fietsersbond en de Kracht van Utrecht willen dat alle regelingen voor het eind van 2015 allemaal veel beter zijn afgesteld. Zodat je geen broodjes meer hoeft mee te nemen voor onderweg.

Ook zo'n vervelend verkeerslicht gezien? Of een gevaarlijke kruising? Geef het door via het Fietsersbond Meldpunt. Sinds maart 2013 kwamen daar al 96 klachten binnen over de Utrechtse verkeerslichten.

Meer weten over Utrechtse verkeerslichten? Ria Glas van de Fietsersbond schreef er een uitgebreid rapport over in 2012: Verkeerslichten voor fietsers in Utrecht: waar wachten we op?

In de media

RTV-Utrecht: Bond voert actie tegen fietsfiles Utrecht

AD: Fietsersbond bepleit aanpassing stoplichten

Utrecht Dichtbij: Actie Ledig Erf - Laat fietsers niet wachten (ook in de papieren versie van 15 oktober)

De Stad Utrecht: Fietsersbond wil meer groen licht voor fietsers

DUB: Zoete broodjes tijdens onnodig wachten voor fietsers op het Ledig Erf

Nieuws030: Fietsersbond - Laat fietsers niet wachten tot ze een ons wegen

Stadsblad Utrecht: Laat fietsers niet wachten tot ze een ons wegen (papieren versie, 15 oktober) 

Fietsfiles, meer trams en de groei van mobiliteit: Utrecht profileert zich

De Utrechtse mobiliteit is prominent in het nieuws deze week. De fietsfile op de kruising Maliebaan – Nachtegaalstraat werd even een media-hype en haalde zo het landelijke nieuws. Dezelfde dag kwam OV-magazine met een interview met de nieuwe Utrechtse wethouder voor Verkeer en Milieu, Lot van Hooijdonk. Ze schetst daarin niet alleen een overzicht van wat nu zoal speelt, maar ook de onstuimige groei van de stad en de mobiliteit. Ook het AD had deze week aandacht voor de mogelijke komst van de tweede tram-as door de binnenstad. In hoeverre biedt dat een oplossing? Vanuit de Kracht van Utrecht reageerden wij hierop, een dag later in het AD: "We hebben die tram hard nodig, maar vergeet de (elektrische) fiets niet."

Fietsfile door defecte verkeerslichten

Het is altijd al druk op de kruising Nachtegaalstraat – Maliebaan. Maar deze week was het erger dan normaal. Zo'n beetje de hele Nachtegaalstraat stond vol met fietsers. De detectielus van het verkeerlicht bleek defect, waardoor de groenfase slechts zes seconden bedroeg. Wethouder van Hooijdonk reageerde alert: De groenfase is nu op 30 seconden gezet. Mooi dat er zo snel resultaat is bereikt; kunnen we dat niet overal in Utrecht zo regelen?, was de reactie van velen op sociale media en van de actieve leden van de Fietsersbond.

Overigens is de kwestie natuurlijk veel breder dan deze ene fietsfile. Het aantal fietsers op deze route naar De Uithof is erg groot en groeit, er zijn veel kruisingen en de fietspaden zijn smal. 

Utrechtse mobiliteit groeit onstuimig

Is de Provincie Utrecht wel voorbereid op het overnemen van de taken van het Bestuur Regio Utrecht? Het BRU – die o.a. de Utrechtse stadbussen beheert – verdwijnt namelijk en de provincie moet haar taken gaan overnemen. "Ik hoop dat de provincie voldoende besef heeft van wat een urbane regio nodig heeft", zegt Van Hooijdonk stellig in OV-magazine. Verschillende Statenleden waren er op Twitter snel bij om haar gerust te stellen (zie deze discussie). De wethouder gaat in het stuk in op het spectaculaire succes van de trein en (dus ook) de fiets rond Utrecht Centraal. Ze schetst het als een prettige uitdaging. Ook noemt zij terecht de enorme kansen die het toekomstige station Vaartsche Rijn gaat bieden. Op dit treinstation zou namelijk ook een eventuele tram uit Leidsche Rijn kunnen stoppen. Voor de bereikbaarheid van De Uithof en ontlasting van Utrecht Centraal is dat heel belangrijk.

Mooi ook is haar uitgangspunt voor een bereikbaar Utrecht, die vergelijkbaar is met die van ons: "Uitgaande van gezondheid, schoonheid en duurzaamheid kijk ik hoeveel verkeer we kunnen toelaten. Dat is mijn uitgangspunt voor een leefbare stad waar je gelukkig kunt zijn." Onze Utrechtse wethouder reikt hier Melanie Schultz van Haegen een mooie stadsvisie. Op 13 oktober ontmoeten zij elkaar in Utrecht. Ook voor de partijprogramma's en debatten voor de aanstaande Statenverkiezingen vormt een dergelijke visie een mooie inbreng.

Tweede tram-as door de binnenstad?

De discussie over de binnenstadstram (over de busbaan) speelt natuurlijk al jaren, zeker sinds het OV MIRT onderzoek "Openbaar Vervoer regio Utrecht" uit 2013. Dat onderzoek krijgt binnenkort een vervolg in een bestuurlijk overleg tussen Rijk, provincie en gemeente Utrecht. Het AD schrijft over de conclusie van dit MIRT onderzoek, namelijk dat de komende Uithoftram niet voldoende capaciteit zal hebben om alle groei op te vangen. "Bekijk het dus zo breed mogelijk", zegt Jan Korff de Gidts (Kracht van Utrecht) daarom. "Betrek de elektrische fiets ook in het geheel. Studenten en medewerkers van hogeschool en universiteit kunnen met de fiets of met de tram komen." Maar voor het Prinses Máxima Centrum voor Kinderoncologie is het juist belangrijk dat bezoekers met de auto kunnen komen, aldus Korff de Gidts.

En vergeet de fietser niet!

Het AD van donderdag 2 oktober pakte uit met het artikel "Vergeet de fietser niet – belangengroepen willen niet alleen een nieuwe tram." Hugo van der Steenhoven, directeur van de Fietsersbond, geeft aan hoe belangrijk het is om OV en fiets in samenhang te zien. Zorg voor goede fietsroutes langs toekomstige HOV-banen. En volgens Jan Korff de Gidts moet er ook goed nagedacht worden over de voorstad-stations zoals Overvecht, Maarssen en Lunetten. Door vanuit die OV-knooppunten een goed fietsnetwerk te ontwikkelen, voorkom je dat iedereen in de spits op Utrecht Centraal staat.

Kortom: Utrecht profileert zich, als opmaat voor het Jaar van de Ruimte in 2015. 

Media:

"Met Utrecht groeit ook de mobiliteit onstuimig", Eduard de Jong in OV-Magazine

"Fietsfile Maliebaan Nachtegaalstraat trending topic - fietsers nu langer groen", door Olivier Beens

"Mogelijk tweede tramlijn - Uithoftram naar verwachting in 2030 al overbelast", AD van woensdag 1 oktober 2014

"Vergeet de fietser niet - belangengroepen willen niet alleen een nieuwe tram", AD van donderdag 2 oktober 2014

---

Tekst: Olivier Beens

Trendbreuk in Nieuwe Aanpak Bereikbaarheid: anders kijken en denken, anders doen

Een trendbreuk met de asfaltreflex?

Een nieuwe aanpak in het mobiliteitsbeleid... In de nieuwe begroting van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu vielen de passages hierover het meest in het oog. De planstudie Ring Utrecht en de andere grote asfaltprojecten gaan ondertussen gewoon door volgens planning. Maar de "Nieuwe Aanpak Bereikbaarheid" zou echt een trendbreuk en een cultuuromslag zijn, volgens Minister Schultz van Haegen. Wat bedoelt zij daarmee? 

Een bredere bereikbaarheidsvisie en de Big Five

Breder, integraal, innovatief en met oog voor economisch rendement? Het zal u gelijk duidelijk zijn dat het hier niet over de "Big Five" gaat (Ring Utrecht, Blankenburgtunnel, Rijnlandroute, A15 Nijmegen en de Ruit Eindhoven). Sterker nog, de nieuwe brochure "De brede bereikbaarheidsaanpak langs vijf sporen" weet op geen enkele manier uit te leggen hoe het actuele asfaltdenken past in een nieuwe bredere bereikbaarheidsvisie. Dat is natuurlijk vreemd, maar verder is deze "nieuwe aanpak" hoopgevend. 

Een cultuuromslag voor de komende MIRT onderzoeken

Niet meteen die reflex van meer asfalt, maar de reiziger centraal zetten, zei minister Schultz van Haegen eerder dit jaar op het Beter Benutten congres. Zij spreekt van een trendbreuk, een andere manier van kijken, denken en handelen. Het ministerie nodigt alle partijen uit - gebruikelijke en ongebruikelijke - om hierover mee te denken. Het is een leerproces en een cultuuromslag. Dit staat allemaal opgeschreven in de brochure Meer bereiken. De welbekende en relevante maatschappelijke trends worden hier ook onderschreven: verstedelijking (en daarmee kansen voor OV en fiets), veranderend reisgedrag onder jongeren, steeds slimmere informatietechnologie, elektrisch vervoer en duurzaamheid als drijfveer voor (veranderend) mobiliteitsgedrag.

De nieuwe aanpak zal worden toegepast in de acht nieuwe MIRT-verkenningen, waar die voor de Utrechtse regio onderdeel van uitmaakt (MIRT staat voor Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport; de onderzoeken zijn bereikbaarheidsstudies in voorbereiding op concrete projecten). De studies zijn het vervolg op de bestuurlijke overleggen tussen Rijk en regio, die in 2013 zijn afgerond (zie het MIRT-onderzoek "OV regio Utrecht - regio in beweging" voor uitgebreide probleemschets en oplossingsrichtingen).

Inrichten, informeren en innoveren

De eerste pijler van de Nieuwe Aanpak is ruimtelijke inrichting, niet toevallig de eerste pijler in "onze" Ladder van Verdaas. Streven naar nabijheid van bestemmingen leidt tot minder mobiliteit; concentreren van wonen en werken rond multimodale knooppunten tot meer OV-gebruik. Dat laatste is overigens al langer een beleidsdoel, maar nog geen praktijk. Er zijn de afgelopen jaren namelijk vooral woningen en arbeidsplaatsen langs snelwegen bijgekomen (PBL 2014), en niet - zoals het beleidsdoel voorschrijft - bij multimodale knooppunten. 

Pijler twee is "in stand houden", het onderhoud van infrastructuur. Onderdeel hiervan is het slim combineren van werkzaamheden, door bijvoorbeeld het vernieuwen van een viaduct te combineren met de aanleg van een busbaan of fietspad. In de derde pijler "informeren" komt de IT-technologie om de hoek kijken: apps voor multimodale reisinformatie, parkeerapps die zoekverkeer beperken, apps die inzicht verschaffen in reiskosten en milieueffecten... Het zijn oplossingen die bekend zijn uit het maatregelenpakket "Beter Benutten". Voor overheden gaat het hier over het delen van mobiliteitsdata en bijvoorbeeld het gezamenlijk opstellen van OV-concessies. 

Multimodale knooppunten, mobiliteitsmanagement, fietssnelwegen...

De pijler "innoveren" is veelomvattend. Het zijn allemaal voorstellen voor maatregelen die in de visie van de Kracht van Utrecht al vanaf het begin een plek hebben gehad. Het ministerie noemt hier concreet:

a) Afspraken maken met grote (onderwijs)instellingen voor een betere spreiding van werk-, les- of bezoekuren, om zo verkeer beter te spreiden (bouwen voor de "spitscapaciteit" wordt zo overbodig).

b) Het werken met flexibele mobiliteitsbudgetten, afspraken maken en beperken van parkeerplekken, "Het Nieuwe Werken" en spitsmijden.

c) Afspraken maken over een betere aansluiting van verschillende vormen van OV, inclusief meer en betere fietsvoorzieningen. 

d) Zorgen voor fietssnelwegen, ook in combinatie met het stimuleren van het gebruik van de e-bike. Autodelen stimuleren, ook in combinatie met OV. NB: In het vervolg op "Beter Benutten" zal de financiering van snelfietsroutes mogelijk worden, zo staat te lezen in de infrabegroting voor 2015 (nu is dat nog niet het geval). 

e) Slimmere stadsdistributie door het ontwikkelen van distributiecentra aan stadsranden, bevoorrading met kleine schone voertuigen, meer vervoer over spoor en water, slim bundelen van vracht, enzovoort.  

Oude asfaltreflex vs nieuwe bereikbaarheidsvisie

De laatste pijler is "infrastructuur", want wegverbredingen horen uiteraard nog wel tot het pakket van oplossingen. Maar dan wel als laatste. Alleen wanneer slimme mobiliteitsoplossingen niet voldoende blijken te werken, komt nieuwe infrastructuur in beeld. En dan eerst in de vorm van kleine, goedkope ingrepen. "Investeringen worden daar gedaan waar het economisch rendement het hoogste is", zegt het ministerie in hun brochure. Prima. Maar het klinkt ons wat vreemd in de oren. Is dit hetzelfde ministerie dat de verbreding van de A27, volgens het CPB een volstrekt onrendabele investering, wil doordrukken?

De nieuwe bereikbaarheidsaanpak klinkt als muziek in onze oren, ook al is ze mede ingegeven door financiële overwegingen (het grote geld is immers op voor de komende 14 jaar). De uitzonderingspositie van de "Big Five" is natuurlijk teleurstellend. Het oude asfaltdenken leeft nog voort. Maar hoe lang nog? Meer en meer leeft het voort als politiek besloten relict, met een stevig prijskaartje.

Voor de komende MIRT-onderzoeken liggen er nu kansen voor Rijk, provincie en gemeente om mobiliteitsvraagstukken slimmer en gezamenlijk aan te pakken. Wij doen zeker mee!

Meer info: 

Infrabegroting 2015

Brochure De brede bereikbaarheidsaanpak langs vijf sporen

Brochure Meer bereiken - door een brede, gezamenlijke aanpak van mobiliteitsopgaven

---

Tekst: Olivier Beens

Actieplan Gezonde Lucht voor Utrecht aangeboden aan Utrechtse gemeenteraad

Dinsdag 2 september nam André van Schie als voorzitter van de Raadscommissie Stad & Ruimte het Actieplan Gezonde Lucht voor Utrecht in ontvangst. De boodschap van Milieudefensie, bewonersgroepen en Kracht van Utrecht is duidelijk: Wij verdienen schonere, gezonde lucht. In het actieplan staan concrete maatregelen om daar de komende jaren hard aan te werken. Er gebeuren in fietsstad Utrecht al hele mooie dingen. Maar er is meer nodig! 

Bekijk een video-impressie van de presentatie; foto's vindt u in dit online album (foto/video © Olivier Beens / Kracht van Utrecht).

Ongezonde lucht

Net als in andere grote steden is de lucht in Utrecht nog steeds erg ongezond. Op tal van plekken wordt nog niet aan de wettelijke normen voldaan. Voor roet, de meest schadelijke stof, bestaat helemaal geen veilige norm. Utrechters hebben recht op gezonde lucht. Dat is lucht die je gerust in kunt ademen, zonder schadelijke gevolgen voor je gezondheid. Daarvoor is het nodig om de uitstoot van schadelijke stoffen te bestrijden. Vooral het wegverkeer zorgt voor veel gezondheidsschade bij Utrechters. Minder en schoner wegverkeer is de oplossing.

Roetreductieplan

Met het besluit om de milieuzone niet alleen voor vrachtverkeer te laten gelden, maar ook voor de meest vervuilende personenauto's, heeft Utrecht een belangrijke en historische stap gezet. Als eerste stad in Nederland gaat Utrecht realiseren wat in veel andere Europese steden al lang de regel is: de grootste vervuilers weren uit het centrum. Het is een belangrijke stap, maar het einddoel is nog niet in zicht. Op termijn zal de milieuzone groter moeten worden in omvang en ook voor meer vervuilende voertuigen moeten gelden. Geen toegang tot de stad voor diesels zonder roetfilter!

Milieuzone

Een milieuzone is een goed en wettelijk stevig verankerd middel om de meest vervuilende voertuigen te kunnen weren. Maar er zijn meer bronnen. Een effectief roetreductieplan zorgt elk jaar voor 10% minder roet in de lucht, pakt alle bronnen aan en geeft de Utrechters gezondheidswinst. Naast (oude) dieselvoertuigen gaat het dan om bouwmachines, aggregaten, bemalingspompen en schepen. Daar zijn nu geen effectieve emissienormen voor... Voor elke emissiebron zijn ook schonere alternatieven beschikbaar. Bouwterreinen kunnen grotendeels op elektrisch aangedreven machines draaien en voor alle voer- en vaartuigen bestaan alternatieven met roetfilter. Met de wortel en de stok kan de gemeente hier belangrijke reducties bereiken.

Transitie naar elektrisch 

Het gebruik van elektrische auto's verdient een flinke stimulans. De gemeente moet ervoor zorgen dat het aantal oplaad- en parkeerplekken altijd voor blijft lopen op het aantal elektrische voertuigen. Wie zijn vervuilende brandstof-auto verruilt voor een elektrische, ziet zich dan beloond met een grotere kans op een parkeerplaats. Op tal van andere manieren is de transitie van brandstof naar e-voertuigen te stimuleren: van het eigen wagenpark van de gemeente tot voorrang bij aanbestedingen en andere contracten, waar de gemeente een rol kan spelen.

Verkeersplan en schone lucht

Utrecht is een fietsstad. Terecht, want de fiets is bij uitstek het beste stedelijke vervoermiddel: snel, veilig, schoon, zuinig en zonder veel ruimtebeslag of schadelijke emissies. Utrecht is ook qua oppervlak een stad waarin alle functies prima per fiets bereikbaar zijn. Toch krijgt ook in Utrecht de auto nog steeds erg veel aandacht van de politiek, het meeste geld en de meeste ruimte. En dat terwijl het autoverkeer voor de meeste vervuiling, de meeste geluidsoverlast en meeste verkeersslachtoffers zorgt.

Snelle invoering van 80 km/uur op de Utrechtse Ring (voor zover dat nog niet het geval is) is belangrijk. Daar gaat het Rijk over. Wij vragen u daarom met de minister snel afspraken te maken.

Een autoluwe stad is leefbaar en aantrekkelijk om in te verblijven. Geen stad in Nederland is zo goed bereikbaar met de trein als Utrecht. De combinatie van fiets en OV kan in Utrecht het grootste deel van de mobiliteitsbehoefte dekken, mits doorgevoerd met ambitie.

Oplossen van fietsfiles

Fietsfiles zijn inmiddels een dagelijks probleem. Gebrekkige stallingsmogelijkheden met 'wildstallen' van fietsen als gevolg, komen vaak terug op de Utrechtse raadsagenda. Te vaak wordt dit gezien als een probleem. Het is natuurlijk vooral een teken van succes. Het is wel iets dat goed moet worden opgelost, juist door fors te investeren in nog betere fiets-infrastructuur. Snelle doorgaande fietsroutes, met vrijliggende fietspaden. Voorkomen dat fietsers vaak en lang moeten wachten bij stoplichten. Opstelplaatsen vóór die van de auto, wanneer vrijliggende fietspaden onmogelijk zijn. Scooters en brommers op de rijbaan en een optimale aansluiting van OV en fiets. Daarvoor moet het ook op meer verbindingen (op middellange trajecten) mogelijk zijn om de fiets mee te nemen in het OV.

Fiets en OV als gouden combinatie

Het lokale en regionale openbaar vervoer in Utrecht moet groeien en beter in staat worden aan de mobiliteitsvraag van de regio te voldoen. Enerzijds moet het snel en fijnmazig genoeg zijn om een volwaardig alternatief voor de auto te zijn en anderzijds grote hoeveelheden reizigers in de spits kunnen vervoeren. Dat lijkt een dilemma, zeker gezien het ruimtegebrek rond de huidige knooppunten. Maar slimme combinaties van fiets en OV (rail en bus) maken veel mogelijk.

Terugdringen autobezit en -gebruik

Verbetering van fiets- en OV-netwerken is een voorwaarde voor een omslag naar gezonde mobiliteit, maar die moet ook worden gestimuleerd door het terugdringen van autobezit en autogebruik. Voor gemeenten is het parkeerbeleid het beste regie middel. Betaald parkeren, met oplopende tarieven in gebieden met weinig ruimte, kleine vergunningzones en geen nieuwe parkeergarages, maken het onaantrekkelijk om de auto in de stad te gebruiken. De ruimte die vrijkomt als de auto niet meer het stadsbeeld domineert (auto als gast) is pure winst voor de bewoners van de stad.. Ruimte voor fietsers en voetgangers, speelplaatsen en groen, geven de stad kwaliteit en maken de stad veilig, gezond en gastvrij.

De grootste groeier in het stedelijke verkeer is het bestelverkeer. Stadsdistributie kan efficiënter en schoner als gemeente, bezorgers en ontvangers samenwerken. Door bijvoorbeeld het gebruik van elektrische voertuigen te belonen met ruimere venstertijden, nemen geluidsoverlast en vervuiling af. Ook het bundelen van kleine vrachten kan het aantal ritten in de stad verminderen.

---

Dit artikel is een beknopte versie van het actieplan. Lees hier het hele Actieplan Gezonde Lucht voor Utrecht (pdf)

Tekst: Milieudefensie en Kracht van Utrecht

Actieplan Gezonde Lucht in Utrecht op 2 september aangeboden aan Utrechtse Raad

Op dinsdag 2 september 2014 om 13.00 uur gaan we - Kracht van Utrecht en Milieudefensie - een actieplan voor gezonde lucht overhandigen aan de Utrechtse gemeenteraad. Dat doen we samen met honderden foto's van bezorgde Utrechters die hun gemeente om maatregelen voor gezonde lucht vragen.

Concrete maatregelen!

Het is belangrijk dat de gemeenteraad ziet dat er veel mensen zijn die zich zorgen maken. Dan kunnen ze de vraag om maatregelen niet naast zich neerleggen. We bieden de raadscommissie een Actieplan aan. In dit Actieplan voor gezonde lucht staan maatregelen die de gemeente in kan voeren om de luchtkwaliteit te verbeteren. 

Dinsdag 2 september, 13.00 uur, Stadhuis

Maak jij je ook zorgen over luchtvervuiling en wil je de gemeente laten zien dat jij gezonde lucht wilt? Ga dan mee naar de aanbiedingsactie op dinsdag 2 september. Tijd: 13.00 uur op het Stadhuis. Meld je aan via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. en je krijgt een mailtje terug met meer info. 

Het Actieplan Gezonde Lucht voor Utrecht zal op dinsdag 2 september om 13.30 uur online staan op deze website.

Meer over de "Samen voor Gezonde Lucht" activiteiten van Milieudefensie lees je hier. 

Gezonde Lucht voor Utrecht - actieplan Milieudefensie en Kracht van Utrecht

Net als in andere grote steden is de lucht in Utrecht nog steeds erg ongezond. Op tal van plekken wordt nog niet aan de wettelijke normen voldaan.

Voor roet, de meest schadelijke stof, bestaat helemaal geen veilige norm...

Utrechters hebben recht op gezonde lucht. Dat is lucht die je gerust in kunt ademen, zonder schadelijke gevolgen voor je gezondheid. 

Vanaf dinsdag 2 september om 13.30 uur - na de overhandiging van het Actieplan aan de Utrechtse Gemeenteraad - kunt u de volledige tekst van het actieplan lezen op deze website en via een tweet van @KrachtvanU.