Geluidhinder in Utrecht is een serieus probleem voor onze gezondheid

Details

Gepubliceerd op dinsdag, 12 februari 2013 17:11

Onlangs publiceerde de Gemeente Utrecht het rapport 'Utrecht brengt geluid in kaart'. Hierin brengt de gemeente alle plekken in kaart waar meer dan 55dB aan omgevingslawaai te horen is. Basis voor de gegevens zijn modelberekeningen over het jaar 2011. Geluidshinder per woning is hier niet uit af te leiden. De brommer van de krantenbezorger 's ochtends vroeg en de tv van de buren zijn er ook niet in verwerkt. Wat de kaarten wel vertellen is dat een op de vijf Utrechters hinder ondervindt van omgevingslawaai. Het aantal ernstig gehinderden staat op 24.600 mensen.

De kaart met wegverkeerslawaai (klik op het plaatje voor de volledige kaart) laat maar weinig delen zien met een geluidsniveau beneden de 55dB (kleur wit). Zoals duidelijk te zien zijn de vele snelwegen in en rond Utrecht, de Waterlinieweg en de Noordelijke Randweg belangrijkste oorzaken van geluidhinder. Het rapport noemt Lunetten als belangrijkste voorbeeld van een wijk die "wordt overspoeld door een deken van geluid." Spoorwegen en tram blijken weinig hinder te veroorzaken. Er rijdt steeds meer stil materieel en in de woonwijken zijn al veel geluidsschermen geplaatst. Alleen de bruggen over het Amsterdam-Rijnkanaal produceren teveel lawaai. 

Constant gezoem en je gezondheid

De kaarten met geluidhinder laten zoals de wet voorschrijft 24-uurs gemiddelden zien. Dat betekent dat de hinder tijdens ochtend en avondspits nog een stuk groter is. Zo vertelt Tineke de Groot uit Voordorp voor het Radio 1 Journaal dat zij regelmatig 70dB meet in de spits. Over de gevolgen van een te hoge geluidsbelasting is tegenwoordig veel bekend. Jan Fransen (Natuur & Milieu en Kracht van Utrecht) in hetzelfde radioprogramma: "Het blijkt dat mensen in toenemende mate last krijgen van bijvoorbeeld hart- en vaatziekten die veroorzaakt worden door toegenomen stress. Want dat is wat dat continue gezoem met je doet." 

Geluid leidt niet alleen massaal tot hinder en ernstige hinder, maar ook tot fysieke gezondheidseffecten. Dit laatste is al het geval bij veel voorkomende geluidsniveaus: 60 dB wegverkeerslawaai voor verhoogde kans op hartaanval en 55 dB wegverkeerslawaai voor hogere bloeddruk en hart/vaatziekten. Verhoogd medicijngebruik is al bij nog lagere niveaus aan de orde. De stress door verkeerslawaai speelt daarbij een hoofdrol. In Nederland veroorzaakt de milieustressor lawaai, na fijnstof, de grootste sterfte en ziektelast (Jan Fransen in tijdschrift Milieu, september 2012). 

In feite liggen er een aantal eenvoudige oplossingen voor het oprapen. Zo zou het dik 3dB schelen wanneer de maximum snelheid op onze ringwegen op 80 km/h zou liggen (80=pr8ig). Het meer toepassen van stillere banden heeft een vergelijkbaar effect. De sleutel tot het verlagen van de geluidhinder in Utrecht ligt in Den Haag. 

Lees verder: Europees Parlement zwicht voor de autoindustrie

Lees verder

Lees ons rapport met antwoorden voor de onafhankelijke onderzoekscommissie verbreding A27

Details

Gepubliceerd op zaterdag, 02 februari 2013 22:53

Vrijdag 18 januari spraken wij in het Utrechts Milieucentrum met de Commissie Schoof, de commissie aangesteld om de besluitvorming rond de verbreding van de A27 bij Amelisweerd te onderzoeken. Aan tafel zat een Utrechtse afvaardiging van bewonersgroepen uit Lunetten, Voordorp en Rijnsweerd, de Vrienden van Amelisweerd, Kracht van Utrecht en Milieucentrum Utrecht. Afgelopen week hebben wij een rapport ingediend in twee delen: een van de hele Utrechtse delegatie en een van de Kracht van Utrecht met antwoorden op de specifieke vragen over onze rapporten en onze kijk op de besluitvorming. Beide rapporten zijn in korte tijd tot stand gekomen dankzij een intensieve samenwerking tussen de bewonersgroepen en organisaties. 

Download ons rapport (pdf). 

Vroeg voorsorteren naar 2x7 rijstroken

In ons rapport komen wij tot een negental conclusies die wij uitvoerig toelichten. Ook opgenomen is een chronologie van de besluitvorming vanaf 2006 tot heden, een lijst van beweringen van het ministerie met onze reactie en een eerder gepubliceerde beschouwing over betrouwbaarheid van groeiscenario's. Wij concluderen dat het ministerie onvoldoende onderzoek heeft gedaan naar de realisatie van meer rijstroken binnen de huidige betonbak bij Amelisweerd. De door ons aangedragen alternatieven zijn allemaal in een vroeg stadium afgeserveerd. Op het moment dat de inspraak goed op gang kwam, waren de alle binnen-de-bak alternatieven reeds afgevallen.

Trajectsnelheid als absolute streefwaarde

Redenen hiervoor liggen bijvoorbeeld in het niet up-to-date houden van de eigen verkeersmodellen en met name het gebruik van de zogenaamde NOMO-norm als streefwaarde. Dit is een norm voor een bepaalde trajectsnelheid op een stuk snelweg. Praktischer en beter zou zijn om uit te gaan van reistijdverlies over langere trajecten binnen de regio. Op dit criterium scoort de Kracht van Utrecht oplossing veel beter. Het gebruik van de NOMO-norm als enig criterium heeft er voor gezorgd dat alle alternatieven die uitgaan van 'binnen-de-bak' en een lagere maximum snelheid afvielen nog voordat ze goed zijn onderzocht op mogelijke effecten (overigens voldoet geen enkele variant aan deze norm). Deze gang van zaken is in afwijking van de motie Vendrik (2009); de Kracht van Utrecht had namelijk meegenomen moeten worden tot in een latere fase (de 2e fase MER). 

Ook op het kostenaspect valt veel af te dingen. Voor het voorkeursalternatief is nooit een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse gemaakt. Dat maakt een vergelijk tussen alternatieven buitengewoon moeilijk. Het is bekend dat juist bakverbreding aanzienlijke financiële en technische risico's met zich meebrengt. De weigering van het ministerie om hier inzicht in te verschaffen, is democratisch gezien zeer twijfelachtig. 

Naar een transparant beoordelingskader

Om deze en meer redenen is het voorkeursalternatief van de Planstudie Ring Utrecht op onjuiste gronden tot stand gekomen. De Kracht van Utrecht zou graag een transparant beoordelingskader zien met een ontwerpbesluit dat een brede duurzaamheids- en MKBA-toets kan doorstaan. Uiteraard zijn wij als burgerinitiatief en expertgroep bereid de minister daarmee te helpen. Lees verder in ons rapport en oordeel voor u zelf. 

Lees hier ons rapport met antwoorden aan de Commissie Schoof

De onafhankelijke commissie Schoof in stripvorm

Details

Gepubliceerd op vrijdag, 25 januari 2013 14:57

Het onafhankelijk onderzoek naar de besluitvorming rond de verbreding van de A27 is een ingewikkelde kwestie. Het onderzoek strekt zich uit over meerdere jaren met stapels rapporten, brieven en besluiten. In een poging het iets makkelijker te maken, en leuker, heeft een goede Vriend(in) van Amelisweerd het onderzoek in stripvorm gegoten. Heel treffend, vinden wij. 

Geïnspireerd?

Ga zelf aan de slag, stuur ons het resultaat en wellicht ziet u uw werk dan wel hier terug. 

Klik op de strip om verder te lezen. 

© Vrienden van Amelisweerd (neem contact op voor meer info)

Lees verder

Verkeersplannen Rijk staan ter discussie: Mogelijk uitstel Uithoftram dramatisch

Details

Gepubliceerd op donderdag, 24 januari 2013 13:24

Donderdag 24 januari komt het AD met het bericht dat het Rijk mogelijk een groot aantal infrastructuurplannen gaat uitstellen. Het bericht is inmiddels ook op tal van andere sites te vinden. Het Rijk zou tot 2028 maar liefst 6.4 miljard euro willen bezuinigen. Voor Utrecht staan vermeld de aansluiting van de NRU (Noordelijke Randweg Utrecht) op de A27, de tram naar de Uithof en de 'verbetering' van de A27.

Onduidelijkheden Uithoftram en A27

Van de A27 is niet duidelijk welk deel de minister precies voor ogen heeft, maar vermoedelijk gaat het niet over de A27 bij Amelisweerd. Ook over de Uithoftram bestaan twijfels. Volgens wethouder Lintmeijer heeft min. Schultz "slechts voorgesteld om de financiering van de Uithoftram te wijzigen zodat betalingen worden doorgeschoven van 2017 naar 2018. Lintmeijer verwacht niet dat dit tot uitstel van de Uithoftram zal leiden" (destadutrecht.nl).

Gefaseerde aanleg – nog geen afstel

Het AD suggereert dat alleen de plannen voor 'verbetering' van de A27 ten zuiden van Utrecht worden uitgesteld. Mocht de verbreding bij Amelisweerd echter toch op de lange baan worden geschoven, dan zal de minister mogelijk besluiten tot een gefaseerde aanleg. Najaar 2012 kwam minister Schultz zelf met een dergelijk plan. Het geeft de mogelijkheid om in tijden van bezuinigingen te beginnen met de aanleg van extra rijstroken binnen de bak, om in een later stadium over te gaan tot bakverbreding. Het betekent dus zeker geen afstel van verbreding, hoewel de kans hierop natuurlijk wel toeneemt. We rekenen ons nog niet rijk, al is het natuurlijk wel goed dat men in Den Haag begint na te denken.

Uitstel Uithoftram zou ernstige gevolgen hebben

Een mogelijk intrekken van de Rijksbijdrage voor de Uithoflijn zou een enorme tegenvaller voor de bereikbaarheid van Utrecht zijn. De huidige busverbinding heeft haar maximum capaciteit al lang bereikt; met de komst van een aantal nieuwe kantoren zal het aantal reizigers alleen nog maar gaan toenemen. De recente MIRT-OV studie regio Utrecht laat zien dat zelfs de Uithoftram naar verwachting in 2030 alweer aan haar maximum capaciteit zit. Volgens de studie zal de verkeersas tussen binnenstad en De Uithof volledig vastlopen, zelfs met de tramverbinding. Het is duidelijk dat nietsdoen hier geen optie is. Zonder Rijksbijdrage zit een tramverbinding er echter niet in.

Ook de plannen voor de NRU (Noordelijke Randweg Utrecht) langs Overvecht lijken in de koelkast te kunnen. Het gereserveerde bedrag van 181 miljoen euro was overigens al onvoldoende om de weg goed ingepast aan te leggen (met minstens drie verdiepte verkeerspleinen).

De plannen zijn nog niet definitief. De komende weken hebben provincies en gemeenten de mogelijkheid om te reageren. Wethouder Lintmeijer zal de plannen nauwkeurig bestuderen en binnen een paar weken een reactie geven. Hopelijk is er dan meer duidelijkheid. 

Links:

Reactie wethouder Lintmeijer op destadutrecht.nl

Reactie ChristenUnie Utrecht

Uitgebreide reactie Kamerlid Carla Dik-Faber (CU)

Nieuwsbericht op nu.nl

Brief min. Schultz d.d. 17 januari over huidig proces

Kracht van Utrecht, Vrienden van Amelisweerd en bewonersorganisaties spreken met commissie Schoof

Details

Gepubliceerd op dinsdag, 22 januari 2013 11:06

Vrijdag 18 januari spraken we als gezamenlijke bewonersgroepen (Lunetten, Voordorp, Rijnsweerd) en organisaties (Kracht van Utrecht en Vrienden van Amelisweerd) in het Utrechtse Milieucentrum met de commissie Schoof. Onderwerp was de kwaliteit van de besluitvorming rond de A27 bij Amelisweerd.

De onafhankelijke commissie gaat het besluitvormingsproces over het wel of niet verbreden van de A27 onderzoeken en beoordelen of alle onderzoeken afdoende en juist zijn uitgevoerd. Dhr. Schoof voert gesprekken met betrokken organisaties, besturen en overheden, oud wethouder de Bont en tot onze verrassing enkele Kamerleden. De conclusie van het onderzoek zou kunnen zijn dat de minister een krappe voldoende of misschien wel onvoldoende haalt, maar waarschijnlijker is dat er aanvullend onderzoek dient te komen. 

Belangrijke overwegingen voor het onderzoek

Het was een stevig gesprek in goede sfeer. De leden van de commissie hebben geluisterd naar onze argumenten om het onderzoek breder in te zetten. We kregen negen vragen voorgelegd die we deze week schriftelijk gaan beantwoorden. Oorspronkelijk waren dit er slechts vier; de commissie besloot daar echter vijf aan toe te voegen. Meerdere belangrijke overwegingen kwamen in ons gesprek al ter sprake. Wat wordt het beoordelingskader? Neemt de commissie de Ladder van Verdaas mee in haar analyse? Kijkt het onderzoek terug vanaf 2006 (netwerkanalyse) of vanaf eind 2008 (startnotitie)? Hoe is de overheid omgegaan met de alternatieven die we vanuit de Kracht van Utrecht hebben aangedragen (zie onze rapporten)? Het bijzondere is dat de onderzoeksvoorzitter ons vrijdag j.l. die laatste vraag nadrukkelijk heeft gesteld. Hij verzocht ons alle informatie hierover ter beschikking te stellen. Dat gaan we doen. 

Besluitvorming

Wij hebben benadrukt dat het besluitvormingsproces vanaf de startnotitie (december 2008) eenzijdig op asfalt gericht was. In de fase daarvoor (Netwerkanalyse 2006) werd nog wel breed gekeken, maar was er geen openheid over participatie; van enige maatschappelijke betrokkenheid was nooit sprake. In de startnotitie van Rijkswaterstaat (2008) waren asfaltvarianten de enige opties. De bereikbaarheidsdoelstelling werd ingevuld met autobereikbaarheid. Dat ging toen al tegen het overheidsbeleid in om de zogenaamde Ladder van Verdaas te benutten in besluitvorming. Kern hiervan is: Kijk eerst naar mogelijkheden in ruimtelijke ordening, prijsbeleid, thuiswerken, investeren in OV- en fietsinfrastructuur, voordat het aanpassen en aanleggen van nieuwe wegen in beeld komt. Daarnaast is belangrijk om in beeld te krijgen welke varianten het beste scoren op behoud en verbeteren van de leefomgeving (lucht & lawaai) en op maatschappelijk rendement. De kosten gaan immers voor de baten uit. 

Natuurwaarden

Vanuit de Vrienden van Amelisweerd hebben we goed onder woorden gebracht dat de natuurwaarden van landgoed Amelisweerd nooit voldoende zijn onderzocht. Dat is opmerkelijk, aangezien verbreding van de A27 in Amelisweerd een aantasting van de Ecologische Hoofdstructuur betekent. Hier geldt feitelijk een -nee tenzij- principe: Aantasting mag alleen bij groot aantoonbaar maatschappelijk belang. Wij hebben de afgelopen jaren aangetoond dat de meest natuur- en milieuvriendelijke varianten nooit afdoende zijn onderzocht; slimmere investeringen in schonere en gezondere mobiliteit liggen voor de hand. Goed dat de Commissie hier onderzoek naar gaat doen. 

Bouwtechnische en financiele risico's

Een verdere overweging die wij hebben meegegeven is de constatering dat geen enkele van de varianten alle verkeerstechnische problemen oplost. Bovendien overschrijden alle varianten het budget. Daar komt nog eens bij dat Rijkswaterstaat nog geen technische oplossing heeft voor de risicovolle verbreding van de bak in combinatie met de aansluitende plastic vliesconstructie. Zij wacht tot de aanbesteding, zodat aannemers met een oplossing kunnen komen. Deze werkwijze is financieel en omgevingstechnisch gevaarlijk en democratische gezien veel te ondoorzichtig.

De Utrechtse delegatie gaat alle vragen van de commissie verder schriftelijk beantwoorden. We geven de commissie Schoof voorts enkele aanbevelingen voor vervolgonderzoek mee. Het eindrapport dient 1 maart klaar te zijn.

Download hier de rapporten van de Kracht van Utrecht

Lees ook: Touwtrekken om de onderzoeksopdracht: welke kans krijgen alternatieven?

Namens de Utrechtse delegatie waren aanwezig vertegenwoordigers van bewonersorganisaties uit Lunetten, Voordorp en Rijnsweerd, de Kracht van Utrecht, Vrienden van Amelisweerd en Milieucentrum Utrecht.

Namens de commissie Schoof waren aanwezig dhr. Schoof (rechts op de foto, zelfst. adviseur en voorm. burgemeester van Alpen a.d. Rijn), dhr. Derksen (links op de foto, adviseur RebelGroep Rotterdam) en mw. Krooymans (ondersteuning vanuit adviesbureau Rebel, niet op de foto).