Stikstofdepositie verkeer: minister goochelt met rekenmodellen

In het hele stikstofgebeuren wordt gewerkt met rekenmodellen om de depositie van stikstof te beoordelen. Auto’s, maar ook vliegtuigen en treinen, stoten stikstofoxiden uit, schadelijk voor de natuur. En we weten: meer asfalt trekt meer auto’s aan, dus er komt meer stikstof vrij. Gelukkig zijn er ook wetten die de natuur beschermen. Bij het uitbreiden van snelwegen moet het ministerie aantonen dat de uitstoot door zoveel meer auto’s en door alle bouwwerkzaamheden gedurende vele jaren geen extra (stikstof-)schade oplevert. Intussen is er ook een Stikstofregistratie-systeem (SSRS) opgetuigd, oftewel een stikstofbank. Deze stikstofbank wordt gevuld door de ‘100 km maatregel’ (maximum snelheid van 100 km/uur overdag). Bij een lagere snelheid stoot een auto immers minder stikstof uit.

Tekst: Kerngroep Ring Utrecht

De rekenmeesters van de overheid (RIVM) hanteren vervolgens verschillende rekenmodellen om alles uit te kunnen rekenen. Die modellen hebben de volgende benamingen: SRM2 (er is kennelijk ook een SRM1), OPS, AERIUS. Kun je het nog volgen? De Kerngroep Ring Utrecht wordt gelukkig bijgestaan door Gerard Cats, modelexpert en onze rekenmeester. Bij het bekijken van de cijfers die de minister bij het nieuwe Tracébesluit Ring Utrecht A27/A12 (TB) hanteert, vallen Gerard een aantal zaken op (zie rapport Toename van het effect van de snelheidsmaatregel).

Vulling stikstofbank niet openbaar

Gerard ontdekte dat op 15 oktober 2020 de vulling van het stikstofregistratie-systeem (SSRS) plotseling bijna verdrievoudigde door de invoering van nieuwe ‘emissiefactoren’. Emissiefactoren geven de hoeveelheid stikstof weer die een auto per kilometer uitstoot. Opvallend is dat de stikstofberekeningen voor het Tracébesluit Ring Utrecht direct na het invoeren van die nieuwe factoren zijn uitgevoerd, dus zodra de vulling van de stikstofbank tweeënhalf tot drie keer zo hoog was geworden. Kennelijk heeft de minister die vulling nodig om het tracébesluit mogelijk te maken naast de andere 6 wegenprojecten en de woningbouw in de regio. Vraag is dan: waar komt die vulling ineens vandaan? Het tracébesluit geeft daarover geen informatie, en de exacte bron van de vulling van het stikstofregister is niet publiek toegankelijk. Vooralsnog mag de minister haar kaarten voor de borst houden. 

Lees verder: gebruik van de verschillende rekenmodellen

Commissie MER geeft minister zware onvoldoende voor plan verbreding A27/A12

De Commissie MER heeft vandaag eindelijk haar toetsingsadvies gepubliceerd over de plannen voor verbreding van de A27 / A12 Ring Utrecht. Omdat het Tracébesluit voor verbreding vorig jaar door de Raad van State is vernietigd, heeft het ministerie gewerkt aan een actualisatie van de Milieueffectrapportage. Uit het advies blijkt dat het ministerie haar huiswerk niet heeft gedaan.

Lees ook het persbericht van de Kerngroep Ring Utrecht.

Nut en noodzaak nog stééds niet aangetoond

Nota bene de verwachte effecten van stikstofdepositie op Natura2000-gebieden - zo ongeveer de reden dat het eerdere besluit is vernietigd - zijn nog helemaal niet in beeld gebracht. Ook qua verkeerscijfers is de onderbouwing niet goed, de effecten op natuur zijn niet in goed in beeld gebracht en alternatieven zijn ten onrechte niet meegenomen in de zoektocht naar betere bouwmethoden.

De Commissie ziet dus een hele reeks tekortkomingen aan de geactualiseerde milieueffectrapportage. Al deze punten zijn zeer fundamenteel en stellen de vraag of je deze verbreding uberhaupt moet willen ter discussie. Let wel, de problemen rondom het kostenplaatje van zo'n risicovolle bouwmethode, de effecten voor omwonenden, voor trein- en wegverkeer, dat komt allemaal niet of nauwelijks aan bod in het toetsingsadvies.

Wat ontbreekt er allemaal?

Specifiek de volgende punten ontbreken (zie pagina twee van het toetsingsadvies): 

• een onderbouwing van de verkeerskundige uitgangspunten;
• welke en hoeveel grondstoffen nodig zijn voor het maken van bentonietsuspensie en wat de daaraan gekoppelde CO2-uitstoot is;
• de beschrijving van een variant waarbij negatieve effecten op Natura 2000-gebieden als gevolg van stikstofdepositie uitgesloten zijn;
• een veldonderzoek naar beschermde soorten in het studiegebied en een onderbouwing dat achteruitgang van broedvogels, ringslang en grote modderkruiper kan worden voorkomen;
• de juiste score van de archeologische verwachting van het werkterrein.

De Commissie schrijft verder dat Rijkswaterstaat een en ander 'mondeling' heeft toegelicht: de verkeerskundige uitgangspunten en effecten van stikstofdepositie op Natura2000-gebieden zullen later pas onderzocht worden, waarschijnlijk als onderdeel van een nieuw Tracébesluit. Het is onbekend of de Commissie MER daarover dan om advies wordt gevraagd.

Problemen met de bouwmethode

De bouwmethode is al jaren omstreken, vanwege de hoge risico's. Het blijkt dat verbreding van de A27 zonder een extra schermwand niet mogelijk is met een zogenaamd laag risicoprofiel. Opvallend is dat de onderbouwing van deze conclusie in een geheim risicodossier staat, dat de Commissie níet heeft mogen inzien. In een voorlopig advies in april 2020 had de Commissie ook al zware kritiek op de bouwmethode (lees hierover meer bij de Kerngroep Ring Utrecht). De vraag is met welke uitgangspunten en randvoorwaarden de zoektocht naar een bouwmethode is gedaan? De Commissie vraagt zich nadrukkelijk af of (afgevallen) alternatieven nu geen voorkeur verdienen 'gelet op de grote milieugevolgen van de nu voorgestelde mitigerende maatregel in de vorm van de schermwand'. Hiermee komen de alternatieven, voorgesteld door de Kerngroep Ring Utrecht, ook weer in beeld.

Opvallend zijn de beschrijvingen van de vijf bouwmethoden om de A27 te verbreden. De Commissie stelt (p5): "Deze beschrijvingen geven een duidelijk ander, negatiever beeld dan in de Koepelnotitie Bouwmethoden A27 (november 2015)." De voorgestelde bouwmethoden zijn dus nog risicovoller gebleken dan bekend was.

Lees verder

Kerngroep Ring Utrecht aan gemeente Utrecht: Houd de rug recht!

Vanaf 2010 heeft het gemeentebestuur van Utrecht zich verzet tegen de verbreding van de Ring. De Kerngroep Ring Utrecht, samenwerkingsverband van Utrechtse milieu- en bewonersgroepen, dacht zich altijd gesteund door het bestuur in het verzet tegen de verbreding van de A27/A12. Was er niet een gezamenlijk doel: geen verbreding naar 2×7 rijstroken en geen verdere aantasting van Amelisweerd?

Bij lezing van diverse gemeentelijke nota's over toekomstplannen voor Lunetten en Maarschalkerweerd is de Kerngroep gaan twijfelen. Aanleiding om in brieven over deze plannen de gemeenteraad en het college te vragen helderheid te verschaffen over hun inzet. Inmiddels heeft wethouder Verschuure tijdens de behandeling van de Omgevingsvisie Lunetten de gemeenteraad verzekerd dat het standpunt van het college tegen verbreding blijft.

Ontwikkelingsperspectief Maarschalkerweerd

In deze nota, die aangeeft in welke richting het gebied Maarschalkerweerd zich de komende twintig jaar moet ontwikkelen, wordt niet alleen het 'Dak op de Bak' integraal als een gewenste ontwikkeling opgevoerd. Sterker nog, de verbreding en de verdere aantasting van Amelisweerd moet als voordeel worden gezien, omdat het Rijk dan investeert in Utrecht: 'Onderdeel van de afspraken over de verbreding van de Ring Utrecht is dat het Rijk ook investeringen in het gebied doet, zoals de aanleg van de 'Groene verbinding', waaronder de aanleg van een fietspad aan de westzijde van de A27 en een brug over de Kromme Rijn ter hoogte van de Mytylweg.'

Oproep aan college

Hoe valt bovengenoemde passage te rijmen met alle mooie zinsneden over de verbreding die niet nodig zou zijn, zoals nog heel recent in de Raadsbrief over aanpak stikstof werd geschreven? Waarom stilzwijgend akkoord gaan met een plan dat vernietigd is door de Raad van State en dat formeel niet meer bestaat? Heeft het college zich niet gerealiseerd dat de grote risico's bij de uitvoering en de overlast van een verbreding jarenlang (minimaal 8 jaar) serieuze impact hebben op het leven van bewoners aan de gehele oostkant van de stad? De KRU heeft daarom 25 mei jl een dringende oproep gedaan aan het college om zich richting Den Haag nogmaals uit te spreken tegen dit verbredingsplan.

Lees verder: omgevingsvisie Lunetten

Overweldigende reactie op crowdfunding voor bescherming bos Amelisweerd

De crowdfundingscampagne om verbreding van de A27 / A12 Ring Utrecht tegen te gaan, is overweldigend gesteund. Twee dagen na lancering van de campagne was de helft van het bedrag voor de juridische ondersteuning en bescherming van Amelisweerd al opgehaald. Na ruim drie weken ging de teller door het streefbedrag van €25.000 om uiteindelijk op €27.910 uit te komen.

De bekende Utrechtse dichter Ingmar Heytze en cabaretier Vincent Bijlo steunden de actie Bescherm het Bos | Geef om Amelisweerd.

Overweldigende steun en verzet

Opnieuw verzetten bewoners van Utrecht zich tegen het controversiële plan om de A27 / A12 Ring Utrecht te verbreden ten koste van Amelisweerd. Deze snelweg loopt pal langs het natuurgebied Amelisweerd en ongeveer 800 bomen van het bos (en elders nog meer) moeten gekapt worden voor de verbreding. Dit zijn meer bomen dan bij de aanleg van de A27 in 1982. Om hiertegen in beroep te gaan, is de crowdfundingsactie 'A27: de verbreding de boom in/ Geef om Amelisweerd' gelanceerd.

De campagne kon vanaf dag één op flinke steun rekenen. Binnen drie weken is het streefbedrag van € 25.000 zelfs ruimschoots opgehaald. Bekende Nederlanders als Ingmar Heytze en cabaretier Vincent Bijlo, steunen de campagne en spreken zich uit tegen het plan.

Over de organisatie

De campagne 'Bescherm het bos/ Geef om Amelisweerd' is een initiatief van bewoners en betrokkenen in nauwe samenwerking met de Kerngroep Ring Utrecht. Zij zetten zich in voor behoud van Amelisweerd en de leefbaarheid in de wijken langs de A27/A12. De Kerngroep Ring Utrecht gaat opnieuw in beroep tegen de verbreding van de A27. 

Lees verder: Doneren kan nog steeds

Verbreding A27: Steun de nieuwe crowdfunding 'De verbreding de boom in'

Deze week is de crowdfunding 'De verbreding de boom in' van start gegaan om geld in te zamelen voor de strijd tegen verbreding van de A27 / A12 Ring Utrecht.

De verbreding van de A27/A12 is een achterhaald plan van meer dan tien jaar geleden dat meer dan 1.200 miljoen euro gaat kosten. Een plan dat niemand nu nog zou bedenken. Toch wil de minister het plan nóg doordrukken. 

Steun de juridische strijd

De Raad van State deed op 17 juli 2019 een uitspraak: het Tracébesluit is vernietigd. Ondanks deze overwinning bij de Raad van State zit de minister nog steeds op dezelfde heilloze weg. Zeer waarschijnlijk zal ze dit jaar nog een nieuw Tracébesluit publiceren. De Kerngroep Ring Utrecht (KRU) gaat daarom opnieuw in beroep bij de Raad van State. Er moet alles wroden gedaan om deze verbreding naar 2×7 rijbanen bij Amelisweerd definitief van de baan te krijgen.

Crowdfunding 2020

Donderdag 23 april is de crowdfunding van start gegaan en het ziet er op dit moment goed uit. Er is al de helft van het streefbedrag (€25.000) gedoneerd! Steun de strijd ook en doneer via crowdfundingplatform Voorjestadsie. 

Alle info over deze actie vind je op de campagnewebsite Bescherm het Bos | Geef om Amelisweerd.

Wil je de campagne op een andere manier steunen? Ga dan naar de Facebook-campagnepagina 
Bescherm het bos | Geef om Amelisweerd en like/deel de berichten. 

Lees verder: Vincent Bijlo over de crowdfunding

Nieuw: tweewekelijkse webkrant van het Kracht van Utrecht initiatief

Het Kracht van Utrecht-initiatief heeft sinds haar ontstaan in 2009 heel veel gecommuniceerd over duurzame, actieve en gezonde mobiliteit. Onze website is enorm uitgebreid en wordt - zo merken wij - erg gewaardeerd. Ons breed georienteerde publiek kan door de vele artikelen en onderwerpen op onze website wel het overzicht kwijtraken.

Voor het brede publiek maken wij sinds kort een tweewekelijkse webkrant, die te lezen is op krachtvanutrecht.nl. Op deze webkrant publiceren wij kort nieuws en updates over onze lobby. De langer bestaande website van het Kracht van Utrecht initiatief bestemmen we voor experts en iedereen die graag de diepte in wil. 

Bronnenboek Regionale Klimaattafel Ruimte en Mobiliteit

Daarom publiceren we op deze plek het Bronnenboek met verantwoording van onze analyse, werkwijze en resultaat van de Regionale Klimaattafel Ruimte en Mobiliteit.

De regionale klimaattafel is een initiatief van burgers en gemeenteraadsleden uit verschillende gemeenten voor een duurzame aanpak van de mobiliteitsbehoefte in de Utrechtse regio. Streven is mobiliteit die leidt tot minder CO2-emissies, mobiliteit minder energie kost en meer openbare ruimte en natuur spaart.

Bekijk hier het Bronnenboek voor achtergronden en analyses van de Regionale Klimaattafel

Podium-avond 26 november: Proeftuin Duurzame Mobiliteit en Verstedelijking

De CO2 uitstoot van mobiliteit in de regio Utrecht stijgt almaar. Mobiliteit van autoverkeer zorgt voor maar liefst 40% van de totale CO2 uitstoot. De stad Utrecht zet sterk in op de fiets en de Uithoftram. Is Utrecht op de goede weg? Kom hierover meepraten dinsdag 26 november op de Proeftuin-avond Duurzame Mobiliteit en Verstedelijking, georganiseerd door de Kracht van Utrecht en Vidius studentenunie.

In de Regio Utrecht komen snelwegen, buslijnen, spoor- en fietsverbindingen samen. De regio is de spil in het vervoer in Nederland. In de stad neemt de druk op de openbare ruimte toe. Gemeenten en burgers werken aan het beperken van de schade voor klimaat, gezondheid en natuur. De woningbouwopgave is groot.

Burgerinitiatief Kracht van Utrecht draagt alternatieven en oplossingen aan en staat voor nieuwe vormen van democratie in de samenwerking tussen overheden en burgers. Voor meer focus op transitie naar duurzame mobiliteit, met een rechtvaardige verdeling van baten en lasten.

Doel van de Proeftuin-avond op dinsdag 26 november is de uitwisseling van kennis en inzichten tussen studenten, docenten, lectoren en experts. Het wordt zeker een leerzame, interessante debatavond! 

Thema’s die aan bod komen:

• Hoe zien we mobiliteit in Utrecht in 2030 en 2040?
• Hoe staat duurzame mobiliteit er in de stad op dit moment voor?
• Welke vragen en thema’s leven er onder studenten en docenten?
• Wat is de samenhang tussen duurzame mobiliteit, ruimtegebruik en democratie?
• Wat kunnen de kennisinstellingen doen?

Toelichting op het programma:

VIDIUS studentenunie en Kracht van Utrecht presenteren zich kort. Daarna krijgen deelnemers onder leiding van docent en verbinder Adrie Mesch alle gelegenheid vragen te stellen en te debatteren over wat de stad voor de transitie naar Duurzame Mobiliteit nodig heeft.

Automobiliteit zorgt voor 40% van de totale CO2-uitstoot, voor ongezonde lucht in stad en regio en voor een enorme druk op de ruimte. In onze grote stad die voortdurend in ontwikkeling is, verschijnen steeds meer rode fietspaden, nieuwe stations, nieuwe buslijnen en binnenkort de Uithoftram! Beweegt Utrecht al de goede kant op? Hoe kunnen we nu doorpakken op duurzame, gezonde en actieve mobiliteit in de stad? Welke onderzoeksvragen leven er onder studenten en docenten?

Lees verder

Kerngroep Ring Utrecht: opnieuw opvoeren verbreding Ring Utrecht onzinnig

Met verbazing heeft de Kerngroep Ring Utrecht het bericht vernomen dat de Rijksoverheid de verbreding van de Ring Utrecht (A12/A27) alsnog wil doorzetten. Dat uitgerekend dit plan weer uit de kast wordt gehaald op het moment dat alle zeilen moeten worden bijgezet om de natuur in ons land te redden en de stikstofuitstoot overal terug te dringen, klinkt als een slechte grap met enkel uitzichtloze procedures als gevolg.

In de brief met te nemen stikstofmaatregelen kondigde het kabinet aan om de "ruimte" die ontstaat door de snelheidsverlaging te gebruiken voor o.a. de verbreding van de Ring Utrecht. Er lijkt echter geen juridische basis te zijn voor het voornemen om de maatregelen vooral níet te gebruiken voor natuurherstel, maar voor allerlei bouwprojecten. Bovendien moeten maatregelen direct gerelateerd zijn aan het project waarvoor compensatie nodig is - hier de A27 verbreding - en dat is ook al niet het geval. Het is daarom nogal bizar om de Ring Utrecht verbreding weer boven water te halen. 

Snelheid naar 80 km/h en geen bakverbreding

De Kerngroep dringt als samenwerkingsverband van Utrechtse wijk-, natuur- en milieuorganisaties er bij kabinet en Tweede Kamer op aan om – in lijn met de algemene snelheidsverlaging op Rijkswegen – de maximumsnelheid op de Ring Utrecht terug te brengen naar 80 km/uur. En verder oplossingen te zoeken die ons Rijksmonument Amelisweerd en de natuur niet verder aantasten en te kiezen voor een ambitieuze aanpak voor fiets en OV in de Utrechtse regio.

Op 17 juli van dit jaar vernietigde de Raad van State het Tracébesluit voor de verbreding van de Ring Utrecht als direct uitvloeisel van de uitspraken van de Raad van State op 29 mei en het Europees Hof in november 2018. De reden voor vernietiging was de afwijzing van de PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) als onderbouwing van de vereiste stikstofcompensatie. Het is niet moeilijk te begrijpen dat het opnieuw presenteren van hetzelfde plan nog veel kanslozer is omdat de stikstofcompensatie nu in het geheel niet is geregeld.

Nog afgezien van een aantal verdere juridische haken en ogen zal de stikstofruimte die wordt gecreëerd door de nu voorgestelde verlaging van de maximum snelheid al ruim worden opgesoupeerd door vele andere woningbouwprojecten die nu moeten worden vlotgetrokken. En als het Rijk dit plan echt wil doorzetten, gaat dat ten koste van woningbouw en andere sectoren. 

Lees verder